Astımı kontrol altına alın!

Aletlerin şifresini çözmek

İnhalasyon aletleri oldukça basit görünür. İki parçası vardır: İlacı muhafaza eden metal bir silindir ve ağızlığı olan L şeklinde plastik bir tutacak. Silindir tutacağa oturtulur; çocuk (veya ebeveyni) silindire bastırdığında ilacın sprey halinde ağızlıktan çıkıp akciğerlere ulaşması hedeflenir. Bazı aletlerde kaç doz kaldığını gösteren bir sayaç da bulunur.

Ancak bu noktadan sonra işler karmaşıklaşmaya başlıyor. Örneğin, çocuk ağızlığı (mantıklı olarak) doğrudan ağzına koyarsa ilacın büyük bir kısmı genzine çarpar ve akciğerlerine hiç ulaşmaz. Bu nedenle doktorlar çocukların plastik bir tüpten veya supaplı bir hazneden oluşan bir ara parça kullanmasını tercih ediyor. Ara parçanın bir ucuna aletini yerleştirip diğer ucunu da çocuğunuzun ağzına dayıyorsunuz. Pek çok ara parça küçük çocukların da kullanmasını kolaylaştırmak adına bir yüz maskesi ile birlikte veriliyor. Ara parçalar ilaç taneciklerinin yayılıp yavaşlamasını sağlıyor, böylece daha fazla ilaç ciğerlere ulaşıyor. Ayrıca çocuk nefes almaya hazır olana dek ilacı küçük sıvı taneleri olarak tutar, böylece ağlayan ve işbirliği etmeyen bir çocuk bile doğru dozda ilacı kullanabilir.

Ara parçaları temiz tutmak çok önemli. Ara parça kullanmak çocuğunuzun astım ilacını doğru bir şekilde alma ihtimalini ciddi ölçüde arttırsa da aleti ve ara parçayı kullanmak hala 10 adımı da doğru bir şekilde takip etmeyi gerektiriyor (Bir sonraki sayfada yer alan “İnhalasyon Aleti Ara Parça ve Maskeyle Birlikte Nasıl Kullanılır?” kısmına bakın). Astım Dergisi’nde yayınlanan yeni bir araştırma 169 bakıcıdan sadece 1 kişinin 10 adımı da doğru şekilde takip ettiğini ortaya koydu. Ancak bu öğrendikten sonra bile doğru yapamayacağınız anlamına gelmiyor.

İlaçlar nasıl işe yarıyor?

Doktorlar astımı aralıklı, hafif derecede inatçı, orta derecede inatçı ve inatçı olarak sınıflandırıyor. Bu dereceler farklı şekillerde çalışan ilaçların kullanımında rehberlik yapmalarına yardımcı oluyor. Bronkodilatör adı verilen bazıları kurtarıcı ilaçlar olarak biliniyor. Hava yollarını hızlıca açıp hastaların bir atak sırasında yaşadığı öksürük, hırıltı ve göğüs darlığını hemen rahatlatıyorlar. Astımı olan çocuklar evde ve okulda birer kurtarıcı alet bulundurmalı.

Gelecekteki astım ataklarını engellemeye yardımcı olmak adına doktorlar ciğerlerdeki iltihabı azaltan bir kontrol ilacı (genellikle nefesle alınan bir kortikostreoid) yazarlar. Astımı olan pek çok çocuğu sağlıklı ve aktif kılmak için kontrol ilacını her gün almak elzemdir. Ancak yavaş etki eder ve astım atağının semptomlarını azaltma konusunda işe yaramaz. Ebeveyn ve çocuklara kontrol ilaçlarını el altında tutmalarını tavsiye ediyorum. Çaydanlığın önüne, dış fırçalarının yanına, hatta araba anahtarlarının yanında (olması gerektiği şekilde kullanılmasını hatırlatacak herhangi bir yerde) tutun.

Çoğu kişi kronik bir rahatsızlık için günlük ilaç almayı zor buluyor, bir çocuğa günlük ilaç vermenin de daha zor olduğunu düşünüyor.Araştırmalar beş çocuktan sadece birinin kontrol ilacını doktorun tavsiye ettiği sıklıkta aldığını gösteriyor. Kavraması biraz zor bir fikir: İyi kalmak için iyi hissederken de ilacınızı almanız gerekiyor. Çocukların ilaçlarını almasının ne kadar önemli olduğunu bilmeme rağmen, yatma vakti geldiğinde acele ederken unuttuğum ilaçlarını almaları için çocuklarımı uyandırmamayı tercih ediyorum. Ama ilaç almalarını bir alışkanlık haline getirmek önemli.