KIZLAR VE ERKEKLER ARASINDAKİ FARKLAR

Oğlanlar silahlarla, kızlar bebeklerle oynar. Toplum onların beyinlerini katı cinsel kimlik ayrımlarıyla yıkadığı için anne babalar bu cümleyi yıllardır duyuyor. Gerçek böyle mi?

Hem kız hem de oğlan çocuğu olan herhangi bir anne veya baba bu çocukların daha en baştan beri birbirinden ne kadar farklı olduğunu söyleyebilir. Oğluna oyuncak silah almayı reddeden birçok anne baba, onun tencere kapaklarından kakan çubuklardan kılıç yaparak oynadığına tanık olmuştur. Tersine oyuncak sepeti peluş hayvanlarla dolu olan kızlar da avcılık oyunlarına karşı en ufak bir ilgi duymazlar. Peki, bu anne babaların suçu mudur?
Muhtemelen değildir. Elbette ki anne babalar, farkında olmadan da çocuklarını bazı cinsiyet rollerine göre koşullandırırlar-örneğin kız bebeklerle daha çok konuşur ve agucuk yaparken, erkek bebeklerle boğuşur ve yuvarlarlar. Fakat yapılan birçok araştırma, cinsiyet rollerinin bunun da ötesinde şekillendiğini göstermektedir. Beyin üzerine yapılan araştırmalar her iki cinsin beyninde, birbirine oranla daha aktif ve geniş olan bölgeler olduğunu göstermektedir. Bu beyin alanları, rahimde, karşı cinse göre daha farklı dozda hormonlar alır ve bu da kız ve oğlanların doğuştan itibaren farklı eğilimlere sahip olduğunu düşündürür.
Çocuklar büyüdükçe bu doğuştan getirdikleri cinsiyet farkları öğrenmelerini ve öğrenilenlerin desteklenmesini de belirler. Öğrenme, beyin yapısında değişikliklere yol açan bir süreçtir. Çocuklar oynadıklarında ve düşündüklerinde beynin en aktif bölgelerindeki hücreler yenilenir ve çok kullanılmayan hücreler ise daha da çok pasifize olur. Başka bir deyişle; daha doğumdan itibaren belirli olan cinsiyet farklılıkları daha da belirginleşir.
Bu tür tartışmalar elbette ki birçok itiraz ve endişeyi de beraberinde getirir. Yine de bu farklılıkların bir cinsi diğerinden şu ya da bu konuda üstün kılmadığını unutmamak gerekir. Cinsler arasında çok temel farklar olsa da bile, her yetenek geliştirilebilir.

DİL DERSLERİ
Bazı araştırmalar kadınlarda dil öğrenmeyle ilgili beyin hücrelerinin erkeklere oranla daha yoğun olduğunu göstermiştir. Bu da kızların neden oğlanlardan birkaç ay önce konuştuğuna dair bir açıklama sunar. Kızlar kelimeleri bir araya daha kolay getirir ve cümleleri, okulöncesinden itibaren erkekle oranla daha karmaşık ve uzun olur.

MATEMATİK İŞEMLERİ
Mekan algısıyla ilgili beyin bölümü erkeklerde, kızlara oranla daha geniştir bu yüzden de erkekler nesneleri üç boyutlu düşünebilmek konusunda daha iyidir. Fransa’da yapılmış bir araştırma 2 yaşındaki erkek çocukların yüzde 21’inin tahta bloklardan köprü inşa etmeyi başardığını; bu oranın kızlarda sadece yüzde 8 olduğunu göstermiştir. Uzamsal yetenek cinsler arasındaki beceri farklarının en önemlilerinden biridir ve çocukluğun ilerki dönemleri ile ergenlik yıllarında iyice belirginleşir. Okulda da erkek çocuklar, geometri gibi uzamsal becerilerin önemli olduğu konularda kızlardan daha başarılı olurlar. Yine de bu durum erkeklerin matematik becerilerinin kızlardan daha üstün olduğunu göstermez. Matematikte en iyi notları alan çoğunlukla erkekler olsa da, ortalama olarak kızlar daha başarılıdır.

MOTOR HAREKETLER
Erkek çocuklarda, kızlara oranla, daha iyi olan üç boyutlu düşünebilme becerisi neden onların kızlardan birkaç ay önce yürüdüğünü ve koşma, zıplama gibi motor hareketleri daha iyi yaptığını açıklar. Fakat ince motor becerilerle ilgili beyin bölgeleri de erkeklerde, kızlara göre, daha yavaş olgunlaşır. Bu yüzden de kızlar boya kalemini tutmak, montlarının fermuarını çekmek ve harfleri yazmak gibi işleri yapmak konusunda erkeklere fark atarlar.

KIZLAR VE BEBEKLER.
Uzamsal becerilerinin daha gelişkin olması top, araba gibi hareketli oyuncakları erkekler için çekici kılar. Oğlanları bu oyuncakları sadece babaları yönlendirdiği için seçmezler. Erkek maymunların da labaratuar gözlemleri sırasında bu tür oyuncakları tercih etmişlerdir; bu da bize bu tercihlerin programlanmış olduğunu düşündürmektedir. Öte yandan kızlar gerçekten de oyuncak bebekleri tercih ederler. (Elbette ki bu konudaki tercihleri erkekler kadar katı değildir) Bunun bir sebebi de erkeklerin mekanik objelere kızların ise insanlara daha çok dikkat etmesidir.

DUYARLI CİNSİYET
Olayları yorumlayarak üzüntü ve empati gibi güçlü duyguları tetikleyen beyin bölgesi kızlarda, erkeklere oranla daha gelişkindir. Erkeklerin beyinlerinde ise korku ve öfke gibi daha ilkel duyguları ele alan bölge daha geniştir. Bu yüzden de oğlanlara hiçbir şey hissettirmeyen bazı durumlar, kızları çok derinden etkileyebilir veya tepkiye geçtiklerinde erkekler daha saldırgan davranabilir. Beyin yapısında farklılıklar kızların, diğer insanların duygularını anlamak konusunda neden daha iyi olduğuna dair de bir açıklama sunabilir. Henüz 3-5 yaşlarındayken bile kızlar erkeklerden daha düşüncelidir. Oğlanlar ise daha doğrudan ve yüzyüze iletişim kurabilir ve sözel ya da fiziksel mesajları daha nadiren kişisel algılarlar. Bu da onları bazı çatışmaları çözmek konusunda daha yetkin kılar. Erkekler kavga ettiklerinde daha kolay barışır, kızlarsa uzun süre dargın kalabilir.

HAREKETLİ KÜÇÜK ADAMLAR
2 yaşından itibaren oğlanlar kızlara oranla farkedilebilir biçimde daha hareketlidir. Daha çok koşar, zıplar ve oturup sohbet etmektense atlamalı zıplamalı oyunlar oynarlar. Bu hareketleri saldırganlık olarak ele almayın; boğuşup duran oğlanlar birbirleriyle arkadaş olmaya da çok eğilimlidir. Oyunlarda ise kızlar daha evcil roller seçerken oğlanla saldırgan ve yıkıcı fikirler taşıyan rolleri tercih ederler. Oğlanlar güçle oynar. Bu yüzden de süper kahramanları çok severler.

GÜVENLİ CİNSİYET
Çevrelerinde olup bitenleri daha iyi analiz ettikleri için kızlar, hareketlerinin sonuçlarını kestirmek konusunda oğlanlardan daha iyidir. Bu da onları oğlanlardan daha temkinli yapar ve güvende tutar. Oğlanlar tehlikenin çekiciliğine kapılmaya ve fiziksel yeteneklerini abartmaya eğilimlidir; kızlar ise fiziksel yeteneklerini gerçek değerinin altında algılarlar. Bu yüzden de bir oğlan çocuğu kaykayını merdiven parmaklıklarından kaydırmanın çok heyecanlı olacağını düşünürken, bir kız bunu çılgınca bulabilir.

STRES FAKTÖRÜ
Hayvan araştırmaları kısa süreli stresin erkeklerdeki hafızayı güçlendirirken, dişilerde zayıflattığını bulmuştur. Bu da erkeklerin gergin durumlarda, örneğin yarışmalar veya süreli egzersizlerde, daha iyi performans gösterdiğini düşünmemizi sağlar. Öte yandan kızların beyinleri ise, uzun süreli stresle daha iyi başa çıkabilecek yapıdadır; mesela kızlar ebeveynleri arasındaki boşanma gibi stresler altında daha sakindir. En az bunun kadar önemli olan bir veri de, kızlar ve oğlanların kendilerine başarısızlıkla ilgili yaptıkları telkindir. İlkokul çağındaki kızlar bir matematik sınavında başarısız olduklarında yetenekleri olmadığını, oğlanlar ise yeterince çalışmadıklarını söylerler.

CAN KULAĞIYLA
Boylamsal araştırmalar kızların erkeklere oranla daha gelişkin bir işitme yetenekleri olduğunu göstermektedir. Bu farklar sadece işitme testlerinde değil, sınıfta ders dinlerken bile ortaya çıkacak kadar belirgindir. Uzmanlar oğlan çocuklarının öğretmenin dediğine daha az odaklanmasının işitme konusundaki eksiklerine bağlı olduğunu söylemektedir.

Görme duyularındaki farklar
Hayvanlarla yapılan araştırmalar retinanın, cinsiyete bağlı hormonlardan etkilendiğini ortaya koymuştur. Bu da kız ve oğlanların gözlerinin birbirinden farklı biçimde geliştiğini düşündürmektedir. Bazı başka araştırmalar erkek gözündeki retinanın hareketi, kızların retinasının ise renk ve dokuyu algılamak konusunda daha gelişkin olduğunu göstermiştir. Bunun sonucu olarak kızlar parlak renkler kullanarak çiçek ve kelebekler çizerken, erkekler ise daha çok hareketli çizgilerle otomobiller ve uzay mekikleri resmederler.