Duygusal zeka ve empati neden önemli?

Duygu bilimi ve duygusal zeka çalışmaları alanında faaliyet gösteren Banu Koç Çakan, çocuklara empatiyi öğretmenin ve duygusal zekalarını geliştirmenin mümkün olduğunu belirtiyor.

Temel olarak empati kendini başkasının yerine koyma ve o kişinin duygularını ve hislerini anlama yeteneğidir. Yapılan kapsamlı araştırmaların empatinin temel bir yaşam becerisi olduğunu gösterdiğini ifade ediyor. Duygusal zeka (EQ), kişinin kendi duygularını ve başkalarının duygularını anlayabilmesi, kendi duygularını kontrol edebilmesi ve kendini kontrol altına alabilmesidir. Yaşamda başarı için IQ’dan daha önemlidir.

Empati aile ve arkadaşlarla sağlıklı ve mutlu ilişkiler kurmak ve okulda ya da işyerinde başarılı olmak için gerekli. Empati ayrıca çocuklara zorbalığın ne olduğunu ve zorbalık göstermekten nasıl kaçınılacağını öğretmede de önemli bir unsurdur. Dolayısıyla empatiyi öğretmek eğitim kurumlarında zorbalığın önüne geçmek için önemli bir temeldir.

Çocuklarda duygusal zeka ve empati nasıl teşvik edilir?

Duygusal ihtiyaçlarının karşılandığından emin olun
Bir çocuğun başkası için empati hissetmesi ve ifade edebilmesi için önce kendi duygusal gereksinimlerinin karşılanması gerekli. Duygusal desteği bir başkasına sunabilir hale gelmeden önce duygusal destek konusunda ebeveynlerine ve bakıcılarına güvenebilmeli.

Olumsuz duygularla nasıl başa çıkabileceğini öğretin
Çocukların ve yetişkinlerin öfke ve kıskançlık gibi olumsuz duyguları yaşamaları doğal. Ancak empatik ebeveynler tarafından bu duygularını olumlu, problem çözme yöntemiyle nasıl yönetebileceği öğretilmiş bir çocuğun güçlü duygusal zekaya ve empatiye sahip olma olasılığı daha yüksek.

“Nasıl hissediyorsun?” diye sorun
Çocuklar doğal olarak empatiye eğilimli. Belli bir duygusal sıkıntı içinde birini gören bir bebek bile ilgi ve anlayış gösterebiliyor ve o insanı rahatlatmaya çalışabiliyor. Öte yandan, küçük çocuklar doğaları gereği benmerkezli varlıklar. Okul öncesi çağında bir çocuk bir kardeşe veya bir arkadaşa çarptığında veya onun oynadığı oyuncağı elinden aldığında ebeveyn, bu tür bir davranışın başka bir kişiye fiziksel veya duygusal olarak zarar verebileceğini açıklamalı. “Birisi oyuncağını elinden alırsa ne hissedersin?” veya “Biri sana vursa ne hissedersin?” tarzında bir yaklaşım sergilemeli.

Bu hissi adlandırın
Çocuğunuzun duyguları ve hisleri anlamasına yardımcı olmak için bunları mümkün olduğunca tanımlayın ve etiketleyin. Çocuğunuz ağlayan bir bebeği veya arkadaşını rahatlatmaya çalışmak gibi nazik bir davranış gösterirse, “Arkadaşın için endişelenmen çok güzeldi, eminim ona böyle nazik davranman kendisini çok daha iyi hissetmesini sağladı” deyin. Çocuğunuz kaba ya da olumsuz bir şekilde davrandığında, “Öfkelenmiş olabileceğini biliyorum, ama oyuncağını elinden almak arkadaşını üzdü” deyin.

Çevrenizdeki olumlu ve olumsuz davranışlardan bahsedin
Gerçek hayatta, kitaplarda, televizyonda ve filmlerde sürekli olarak iyi ve kötü davranış örneklerine maruz kalıyoruz. Çocuğunuzla, başka birini üzen veya kabadayı gibi davranan birinin veya başkalarına yardım eden ve insanların kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayan birinin sergilediği davranışlar hakkında konuşun. Farklı davranış türlerini ve etkilerini tartışın.

İyi bir örnek oluşturun
Çocuğunuz sizi ve yaşamınızdaki diğer yetişkinleri izleyerek insanlarla nasıl etkileşime gireceğini öğrenir. Çocuğunuza hayırsever bir insan olmanın ne demek olduğunu ya da nasıl kibar ve sevgi dolu olunabileceğini gösterin. Aile üyelerine ve komşularınıza yardım eder veya arkadaşlarınıza, ihtiyacı olanlara veya zor zamanlar yaşayan başka kişilere destek verirken çocuğunuza nasıl empatik bir insan olabileceğini de öğretmiş olursunuz.

İlgili Yazılar

• 

  Dikkat eksikliğini artıran hatalı ebeveyn yaklaşımları
  Dikkat eksikliğini artıran hatalı ebeveyn yaklaşımları
• 

  Ağız ve dişlerde ihmale gelmez 5 sorun!
  Ağız ve dişlerde ihmale gelmez 5 sorun!
• 

  Kolik bebekleri rahatlatacak 7 yöntem
  Kolik bebekleri rahatlatacak 7 yöntem
• 

  Beta mikrobu
  Beta mikrobu