Meme mi Biberon mu? Yoksa ikisi de mi?

4 Ekim 2019

Emzirin, hazır mama kullanın ya da ikisini kombin yapın. Bir şeyden eminiz: Doğru tercihi yapıp yapmadığınıza dair kafanızda bin bir tilki dolaşmaya devam edecek. Uzmanlardan siz okurlarımız için yargısız cevaplar aldık. Bunları sizlerle paylaşıyoruz.

ELIZABETH PASSARELLA

Doğumlarından itibaren ilk yıllarını anne sütü ve hazır mama kombinasyonlarını farklı olarak deneyimlemiş 3 çocuğum var. Emzirmenin kendince kılçıksız balık olduğunun farkındayım. Emzirme sürecimin ne kadar kolaylıkla yürüdüğünü hatırlıyorum. 2 yaşındaki ufaklığa parkta göz kulak olmaya can hıraş uğraşıyorken yeni doğmuş bebeğimi özgüven ve biraz da kaygı ile besliyordum. Rötar yapmış uçaklarda, misafirliğe gittiğim zamanlarda ya da bir hazır giyim mağazasında, nerede olursam olayım bebeğimi beslemek ve ona bakmak için ihtiyaç duyduğum her şeyin vücudumda mevcut olması özgürlüğünü tecrübe ettim. Bunun yanında rahatsız edici tecrübem de oldu: Emzirme, besleme teşebbüslerime direnen, doğumu takip eden ilk 2 haftada kilo kaybeden ve sonrası ağırlıkla mama ile beslenen bir bebekti benimkisi. ( Şükürler olsun, o artık tamamen iyi.)

İyi ve kötü hormonları hissettim, sabahın üçünde bir ufaklığı beslemenin tadını çıkardım ve huzur içinde rüyalara dalmadan önce eşimin yavrumuzu biberonla beslemeye hazır oluşunu gördüm. Rahatlatıcı bir şeyler içtikten sonra elimden geleni yaptım. Eminim sizler de çocuklarınıza en iyisini yapmaya çalışıyorsunuz. Bu yüzden gerçek hayat problemlerine çözümler sunuyor ve iki muhteşem besleme seçeneği hakkında sorularınızı cevaplıyoruz.

 

MAMA İLE BESLENMEK

Bebeğimi mama ile destekliyorum ve sütümü sağıyorum. Ancak bebeğimin doğru düzgün beslenmediğini düşünüyorum. Yalnızca emzirmeden oluşan beslemeye dönüş yapacağımı düşünmüyorum. Ve bu yüzden suçlu hissediyorum.

Bebeğiniz beslenmede birçok sebepten ötürü güçlük çekiyor olabilir. Göğsünüzün ya da göğüs başınızın şekli, dil tutukluğu ( ankiglossia) rahatsızlığı, ya da tek başına ilgisizlik. Bebeğinin ilk yıllarının çoğunda sütünü sağan ve bu sütü biberon ile bebeğine veren bir Pediatrist olan New York City’de yaşayan Dr. Jessica Grant şöyle söylüyor:  “ Doktor oluşuma ve hastalarımı sürekli emzirmeye yönlendirmiş olmama rağmen inanır mısınız çocuklarımın hiçbirine bu önerileri tatbik edemedim.” Emzirme problemi yaşadıktan sonra mamaya geçiş yapan Rachel Barton, Texas’da bir pediatrik hemşire. O bizlere annenin sağlığı ve huzurunun bir numaralı öncelik olduğunu söylüyor. “Emzirmek size bir sorun getirmiyorsa harika bir yöntemdir. Emzirmeyi öncelikli olarak bebeğinize önerebilir ve daha sonra takviye olarak sağılmış sütünüzü ya da mamayı bebeğinize verebilirsiniz.”

Araştırmalar, mama ile beslenen bebeklerin fazla kilolu olmaya ve daha düşük IQ seviyesi gösterdiklerine işaret ediyormuş. Bu iddialar doğru mu?

Her şeyde olduğu gibi, aslını söylemek gerekirse, birçok etken ( ve birçok birbiriyle çatışan araştırmalar) var ve özellikle IQ üzerine farklar önemsiz denebilecek düşüklükte. Dr. Grant’ın bu konudaki görüşü değerli: “Fazla kilodan farklı bir şey olan obezite oranının daha yüksek oluşu, muhtemelen aşırı beslenmeyle ilgili bir küresel problem. Bebeğin ağzında bir şişe tutabilirsiniz, ancak memeyi sürekli bebeğin ağzına tıkamazsınız. Bu bağlamda anne sütünün karşısında mamayı infaz etmeyi etik bulmuyorum.” Bebeğinizin karnını fıstık gibi doyurduğuna dair ipuçlarını iyi gözlemleyin. Emzirilmiş bebekler gastrointestinal ( mide ve bağırsaklar) enfeksiyonlarına, kulak enfeksiyonlarına ve Üst- Solunum Yolları Enfeksiyonlarına ( ÜSYE) , anne sütünden antikor aldıkları için daha fazla korunmuş oluyorlar. Ancak bazı mamalar bir ölçüde bağışıklığı güçlendirmeye hedefli özellikli gıdalar içeriyor.

Bebeğime bakarken rahatlamak adına ara sıra mama takviyesi yapmak istiyorum. Bir taraftan bebeğimin bu takviyeyi tükete tükete sütümden soğumasından endişe ediyorum. 

Uzmanlarımız “endişelenmeyin” diyor. Örneğin Dr. Grant, tam aksine bebeğiniz anne sütüne alışkın değilse mamayı reddetmesi olasılığı daha yüksektir düşüncesinde. Daha yaygın rastladığımız durum ise bebeğin biberonu keşfetmesiyle birlikte annesinden emme yerine biberonu tercih etmeye başlamasıdır. Çünkü biberon içerisindeki sıvı dışarıya daha hızlı ve daha az zahmetli akar. Bu konuda hazırlanmak için daha az akışlı biberon ağzıyla başlangıç yapabilirsiniz.

Organik mama o kadar pahalı ki. Öte yandan bu tür mama tercih etmediğim için hata yaptığım endişesine kapılıyorum.

Aslında hiçbir hata yapmadınız. Dr. Barton şöyle düşünüyor: “Organik mama almaya gereksinim duyuyorsanız ve gücünüz varsa neden almayasınız? Ancak, bir ürünün organik etiketini taşıyabilmesi için yalnızca içeriğin bazılarının organik kaynaklardan tedarik edilmesi zorunlu. İçerikteki tüm malzemenin illa organik olması diye bir şey yok. Öte yandan, bildiğiniz üzere tüm firmalar FDA standartlarını karşılamak zorunda.” Ürünler, standart olarak 28 gr başına 19 ila 20 kalori içerir ve içeriksel olarak birbirlerine benzer.

 

Anlaşıldı. Peki, bir de hassas ve özel mamalar var. Onlar da neyin nesi?

Nazik ya da hassas etiketli mamalardaki süt proteinleri kısmen daha küçük moleküllere ayrılmıştır. Dr. Barton, bu tür mamaları “daha önceden sindirime daha hazır hale getirilmiş mamalar” olarak tanımlıyor. Bebeğinizde gaz problemi varsa ve sıklıkla mamayı çıkarıyorsa, bahsi geçen özel mamalara şans vermekten olumsuz bir durum çıkmaz. Aynı zamanda mevcut mamanızla ister karışık kullanırsınız, isterseniz dönüşümlü olarak bebeğinizi beslersiniz.

Bebeğimin süt bazlı mamaya alerjisi olduğunu ve soyaya gereksinim duyduğunu nasıl bileceğim? Sıklıkla kusuyor ve dışkısı berbat kokuyor.

Kusma ve kötü kokan dışkı tamamen normal olabilir. Ama bebeğiniz çok fazla aralıklarla kusuyorsa, güç kullanarak çıkarıyorsa ve kilo artışı sağlanamamışsa bebeğinizin alerji, ciddi reflü ya da tıkanıklık gibi daha ciddi problemleri de olabilir. Süt alerjisinin diğer iki habercisi yüzünde şiddetli egzama ya da dirseğin arkasındaki buruşukluk veya kakasındaki kan olabilir. Bu belirtilerden herhangi birisini gözlemlediyseniz pediatristinizi kesinlikle bilgilendirin.

Bebeğim yarım şişe içti ve uyuyakaldı. Şimdi paramı çarçur ediyorum.

Üzgünüz. Belki de bu doğru hareket. Mama çabucak bozulur. Bebeğin memede aldığı salyası üzerinden bakteri üreyebilir. Uymanız gerekli kurallar ise şöyle: Bebeğiniz biberonundan içiyorsa şişenin 1 saat içerisinde bitirilmesi gereklidir. Daha sonra biberonunuzu dezenfekte edin. Diyelim mamayı hazırladınız ve bebeğiniz uyuyakaldı, mamaya da el sürmedi. Biberonu buzdolabında 24 saate kadar saklayın ve tekrar ısıtın. Daha önce bahsettiğimiz şekilde bu mamayı 1 saat içerisinde tüketme kuralına uyuyorsunuz.

Tüm gün dışarıda olacağımı bildiğim için, toz mamayı ve bir şişe suyu yanımda taşıyorum. Ama oranlara riayet etmediğimden endişeleniyorum.

Önceden belirlenmiş oranları gösteren saklama kaplarına malzemeyi koymak ya da bunları çalkalayıp dar ağızlı biberonlara dökmek sözgelimi büyük çocuğunuzun futbol karşılaşmasını izlediğiniz açık tribünde oturuyorsanız zahmetli olabiliyor. Sorunsuz bir şeylere ihtiyaç duyuyorsanız Dr. Barton , “karıştırmaya fazla gerek duyulmayan, biberon başlığı takabileceğiniz bir şişeye dökebilir ve karışımı hızlıca hazır hale getirebilirsiniz.” diyor.

EMZİRMEK

Bende sürekli “ acaba bebeğim yeterince süt içti mi?” telaşı var. Doğru miktarı aldığından nasıl emin olabilirim?

Siz bizce iki noktaya odaklanın: Bebeğinizin emişi ve dışkısı. Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Pediatrist Profesörü olan Dr. Maya Bunik şöyle anlatıyor: “ Farz edin mikrodalgada patlamış mısır yapıyorsunuz. Uzun bekleyişler size uymuyor. Hemen sütünü emsin, iş bitsin istiyorsunuz.” Her gün sulu ve sarı dışkıları gözlemleyin. Bebeğiniz memenizle temasa geçtiğinde beslenme zamanının geldiğini öğrenmeli. Aksi takdirde, sık aralıklara ve uzun beslenme seanslarına kendinizi hazırlayın. Ayrıca memenizde aşınma sorunu olabilir. Endişelenmeyin. Pediatristinizi arayın ve bu ziyaret takviminiz dışında olsa da bebeğinizin ağırlığını ölçtürün.

Sanırım bebeğim emişini sıkı tutuyor. Ancak bana verdiği acıyı size anlatamam.

Bebekler elektrikli süpürge gibidir. Göğüs başınızı bir elektrikli süpürgenin daha önce çekmediğini tahmin ediyoruz. Şaka bir yana, emzirmek sancı verici olmamalı. Philedelphia Çocuk Hastanesi’ndeki emzirme programı direktörü Diane L. Spatz (PhD) bize şunları söyledi: “Yavaş ve ritmik bir basınç hissetmelisiniz. Buna alışmak özellikle ağrılı bir tecrübeyse, zaman alsa da, bebeğiniz muhtemelen bu sürece doğru dürüst uyum sağlamadığı içindir.”

Hastanede buna alışmış olsanız bile sütünüz gelmeye başlar başlamaz ve göğüsleriniz sütle dolduğunda onun emiş hareketi değişebilir. Dr. Splatz, göğsünüz ağrıyor olsa bile emzirmede gecikmemenizi öneriyor. Süt tedarikiniz için ilk 3-5 gün kritik önemdedir. Bu yüzden bir emzirme danışmanına başvurmanızı öneriyor. Cilt çatlağı ve aşınmış göğüs uçları yaygın rahatsızlıklar olarak ortaya çıkabiliyor. (Bir balığınki gibi açılması için bebeğinizin dudaklarını açtığından emin olun.) İlk zamanlardaki ağrı, beslenme dönemlerinin sıklığından kaynaklanıyor. Göğüslerinizi yatıştırmak için jel pedleri ve lanolini eksik etmeyin.

Bebeğimin 2 haftalık ziyaretinde, pediatristim bebeğimin daha fazla kilo almaya ihtiyacı olduğunu söyledi ve emzirmemi mamayla takviye etmemi istiyor. Yıkıldım.

En başta, en önemli şey fiziksel ve zihinsel olarak sağlıklı bir bebeğe ve anneye sahip olmaktır. Bu yüzden derin bir nefes alın.  Muhtemelen bebeğiniz belli bir sebepten dolayı yeterince beslenmiyor. Belki de emmede güçlük çekiyor ya da yavaş ve tembel bir ufaklık. Bu yüzden bebeğin emdiği süt miktarı azalmış olabilir.

Hedefiniz emzirmeye devam etmekse, sütünüzü sağmanız gerekiyor. Özellikle pompa bebeğinizin başaramadığı görevi yapacaktır. Dr. Spatz maksimum verimlilik için standartları karşılayan bir pompa edinmenizi öneriyor.  Doktorunuz kısa bir süre için emzirmenizi, sonra mama takviyesi yapmanızı ve en son süt üretiminizi arttırmak için sütünüzü pompa ile sağmanızı önerebilir.  Dr. Grant şöyle söylüyor: “ Bebeğinize mamayı doyurmak ve karnının doymasının nasıl bir his olduğunu öğretmek için veriyorsunuz. Öte yandan beslenmesini güçlendirmek amaçlı sütünüzü sağma işi için de ayrıca zaman kazanmış oluyorsunuz.”

Bebeğim geceleri uzun uzun gerinerek uyuyor. ( Şükürler olsun!) Ama ya ben? Her sabah tıkalı göğüslerimde ağrıyla uyanıyorum.

Aslında hem lütuf hem de dert sizdeki. Siz uyanmak için mi yoksa sütünüzü sağmak için mi alarm kuruyorsunuz? Bebeğiniz 6 haftalıktan daha küçükse ( Bu arada tebrikler, sizi uyku şampiyonu ilan ediyoruz. ) Dr. Bunik böyle durumlarda süt tedarikinizin azalmasına engel olması için kalkmanızı ve bir miktar sütünüzü sağmanızı öneriyor. Daha da olası durum, bebeğinizin büyümüş olması ve uykuya doyamamış olmasıdır.  Siz idare edebilecekseniz, siz de uykunuzu alın diyoruz. Ancak rahatsızlık varsa, sütünüzü sağmanız sizi rahatlatır.

Göğsümde tıkalı bir kanal var. Göğsüme dokunmak dahi bana acı veriyor. Bu durumda bebeğimin emmesine izin vermeli miyim?

Evet. Acı verse dahi emzirmek göğsünüzdeki sıvının sorunsuz akışını sağlamak için en iyi yöntem. Ağrıyı hafifletmek ve tıkanıklığı açmak için, emziriyorken ya da sütünüzü sağıyorken sıcak kompres ve masaj uygulamayı deneyin. Dr. Bunik’in önerisi elektrikli bir diş fırçasının alt ucunu bir masaj aleti olarak kullanmanızdır. Emzirme sırasında ağrılı bölgeye basınç uygulayın, ağrı kesici bir ilaç alın. Tıkanıklığın olduğu yerde göğsünüzde ateş hissediyorsanız ya da kırmızı, üçgen bir şekil gördüyseniz, enfeksiyon kapmış olmanız olasıdır. Örneğin Mastitiz ( göğüs iltihabı) rastlanan bir enfeksiyon. Bu gibi durumlarda doktorunuzu ziyaret edin.

Dün gece yemekte brokoli vardı. Bebeğim bu yüzden gaz bombası olacak diye ödüm kopuyor.

Sırf gaz yapıyor diye brokoli yemekten mi vazgeçeceksiniz? Hayır? O halde bebeğiniz hakkında tasalanmayı da bir tarafa bırakın. (Pardon ama gaz sorunu neredeyse herkeste olur.) Dr. Bunik, “ bebeklerin bağırsak hareketleri ilk 3-4 aylarda oldukça körpedir. Ve bağırsaklarındaki gaz ya da dışkı onlarda stres yapabilir.” diyor. Ancak bu, tehlike arz etmiyor ve bazı şeyleri / yiyecekleri devreden çıkarmanın gereği de yok. Gaz, ortalama 6 saatte geçer. Bebeğinizin gaz sancılarından kıvranmasını izlemek size çok dokunduysa ya da ondaki gaz sizi ve eşinizi uykusuz bırakıyorsa, bir dahaki sefere tabağınızdan brokoli ya da baklagilleri uzak tutun. Dr. Spatz, sevdiğiniz yemeğin ve dengeli bir beslenme planının önemine vurgu yapıyor.

Akşamdan kalmayım ve bu halimle bebeğimi emzirdim. Olmadı şimdi…

CDC ( ABD’deki Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi) saptamasına göre, emziren anneler için alkolden uzak bir hayat en güvenli seçenek olsa da, gün başına bir alkollü içeceğin- özellikle bir kadeh içtiğiniz alkolün üzerinden en az 2 saat bekleyip bebeğinizi daha sonra emzirirseniz –  zararlı olmadığı biliniyor.  Alkol bir yatıştırıcıdır. Dr. Bunik “bebeğinizin nefes alış-verişlerinde değişiklikleri ve aşırı uyku modunda olup olmadığını gözlemleyin.” önerisinde bulunuyor.  Ters giden bir şey varsa doktorunuzu hemen aramanızda fayda var. Bir dahaki sefere dışarıya çıkma planı yaparsanız, “dışarıda bir kokteyl alırım.” Derseniz, öncesinde bebeğinizi idare etmek üzere bir miktar sütünüzü sağmanız ve buzdolabınızda bulundurmanız önerilir.

Mafsal iltihabım varmışçasına eklemlerim ağrıyor. Emzirmenin kemiklerden kalsiyum emdiği söyleniyor. Bu daimi bir durum mu?

Bazı kadınlar hamileyken ya da emziriyorken sancılı ya da gevşemiş eklem sorunu yasadışı sayılır. Evet, emzirmek kemiklerinizden kalsiyum çeker. Ancak sızlamalar ve ağrılar bebeğinizi taşımaktan ve eğilmekten kaynaklanıyor olabilir. Dr.Bunik’e göre, hamileliğiniz boyunca ve emzirmeniz süresince kemik yoğunluğunuzun düşmesi normaldir ama bu emzirmeyi kestiğinizde kemik yoğunluğunuz kendisini toparlayacaktır. “Ekstra kalsiyum içeren bir doğum öncesi vitaminini ve kemik sağlığı için D vitamini takviyesi almayı sürdürün.”

Beni ısırmaya devam ediyor!

Bebeğiniz dişlerinin çıktığı kadar büyüdüğünde bebeğiniz artık yemeye ve dişlemeye başlar. Bu yüzden yepyeni ve keskin dişlerinin yardımıyla hızlıca bir şeyler öğütmeye başlayacaktır. Dr. Spatz “ Bebeğinize uyum sağlama çalışın. Emmeyi aktif olarak bitirdiğinde, sıkılmaması için emzirmeye son verin.” diyor. Eğer ısırıyorsa ona mesajınızı güçlü bir HAYIR ile verin.

Yorum Yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir