Down sendromlu çocuklarda eğitime geç kalmayın!

Bir doktor gözünden…

Down sendromu, hücre bölünmesi sırasında yaşanan bir yanlışlık sonucu 21. kromozom çiftinde fazladan bir kromozom oluşması sonucu kromozonal bir hastalıktır. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Kara ise tıbbi açıdan down sendromunu ele alıyor.

30 yaşından sonraki hamileliklerde Down sendromlu doğum yapma ihtimali artar

Anne yaşı ile bebeğin down sendromlu doğması arasında kuvvetli bir ilişki vardır. Down sendromu 850 doğumda bir görülür. 30 yaşından sonraki hamileliklerde Down sendromlu doğum yapma ihtimali artar. 35 yaşından sonra ise bu artış dramatik boyutlara ulaşır ve 45 yaş üzerindeki hamileliklerde ise 10 doğumun 1’inde görülmeye başlanır. Kadın yumurtası yaşlandıkça 10’yıl 20 yıla giden iki mayoz bölünme arasında giden süre uzadıkça, kromozomlarda ayrılmama olaylarının görülme sıklığı artar.

Kromozom sayısının fazla olması vücudun normal gen dozajını bozar

Fazla gen vücudun pek çok organını etkiler. Down sendromlularda, beyin gelişimi ile ilgili sorunlar çok sık görülür. Buna bağlı olarak öğrenme güçlüğü ve zihinsel engellilik durumu ortaya çıkar. Doğumsal kalp rahatsızlıkları, mide-bağırsak sistemindeki darlık ve tıkanmalar da down sendromlular da sıklıkla görülen diğer hastalıklardandır. Ayrıca, bebeğin normal gelişim basamaklarını yeterince göstermezler, nöromotor gelişim gerilikleri vardır, baş tutma, oturma, yürüme, konuşma ve tuvalet alışkanlığında zamansal anlamda gecikmeler olur.

Çocuk gelişim uzmanıyla doğrudan davranış ve konuşma tedavileri yapılmalı

Down sendromu çocuğun öğrenme yeteneğini olumsuz etkiler.  Down sendromu, çocuğun IQ puanlarında düşmeye yol açar. Ancak diğer kromozomal sorunlarla kıyaslandığında klinik tabloları çok daha hafiftir. Down sendromunun, hafif ila orta derecede bir mental geriliğe, öğrenme güçlüğüne yol açtığını söyleyebiliriz. Ailenin çocuğu yakından takibi çok önemlidir. Bebek doğduğu andan itibaren birden fazla uzmanlık alanının işin içerisine dahil olduğu bir ekip tarafından izlenmelidir. Eğer çocuğun çok ciddi bir sağlık sorunu yoksa ağırlık çocuğun zihinsel gelişimine ve eğitimine verilmelidir. Down sendromlu çocukların özel ihtiyaçları vardır. Diğer çocuklar gibi normal gelişme göstermeleri beklenmemelidir. Bu noktada da çocuk gelişim uzmanları tarafından çocuğa, doğrudan davranış ve konuşma tedavileri uygulamaları gerekir.

Dikkat edilmesi gerekenler ve öneriler

Down sendromlu çocukların düzenli olarak boy, kilo ve baş çevresi ölçümlerini yapıp, down sendromlulara özel büyüme çizelgesinden takip edilmesi gerekir.  Eğer gidişatta aşağı doğru bir sapma varsa o zaman çocuğun büyümesini engelleyen sebepler araştırılmalıdır. Çocukta çölyak veya haşimato gibi hastalıklar olabilir. Down sendromlu çocukların boyu zaten kısa derseniz bu hastalıklar gözden kaçırılabilir.