“BİR ÇOCUĞUM OLSUN İSTİYORUM.”

Eşiniz ve siz artık ailenizin büyümesi gerektiğine inanıyorsunuz; tüm gönlünüzle hamile kalmak istiyorsunuz? Peki, hamile kalmadan önce yapmanız gerekenleri biliyor musunuz? İşte, size bu süreçte yardımı dokunacak birkaç ipucu…

Hamile kalmaya karar verdiniz. Ancak hamilelik dönemi kadar öncesindeki dönem de sizin ve bebeğinizin sağlığı üzerinde büyük bir önem taşır. İdeal olan hamileliği planladığınız zamandan üç ay öncesinde hekim kontrolüne girmek ve mümkünse bilinçli ve planlayarak hamile kalmaktır. Çünkü hamile kaldığınızı bilmediğiniz ilk haftalar, bebeğinizin gelişiminin en kolay etkileneceği dönemdir. Bu dönemde neler yapmanız gerektiğini Memorial Hastanesi Tüp Bebek Merkezi’nden Doç. Dr. Selman Laçin ile mercek altına aldık.

HAMİLELİK ÖNCESİ MUAYENE
Hamilelikte yapılan takip kadar hamilelik öncesi muayene ve danışma da önemlidir. Buradaki amaçlardan bir tanesi bilinen veya bilinmeyen bir hastalığın hamileliği ne oranda etkileyeceğinin ya da bu hastalığın hamilelikten ne oranda etkileneceğinin ortaya konulmasıdır. Hamilelik, kadın vücudunun aslında alışık olmadığı ve bir anlamda yük getiren bir olaydır. Elbette sağlıklı bir hamilelik dönemi ve sağlıklı bir çocuk için de annenin tam anlamıyla sağlıklı olması gerekmektedir. Bu nedenle hamile kalmaya karar veren kadınların hamile kalmadan önceki dönemde bir kadın hastalıkları ve doğum doktoruna başvurması gereklidir. Bilinen bir hastalık (şeker, yüksek tansiyon gibi) durumlarında bu muayenenin önemi daha da aşikardır.

JİNEKOLOJİK ÖYKÜNÜN ÖNEMİ
Hamile kalmayı arzulayan ve bu amaçla da korunmayı bırakan kadınların geçmişte geçirmiş oldukları özellikle ciddi düzeydeki kadın hastalıkları hamile kalıp kalamayacakları açısından önem taşımaktadır. Örneğin daha önce rahim, yumurtalık ya da tüplerle ilişkili bir operasyon geçirmiş kişilerin bu bilgileri doktorlarına mutlaka iletmeleri gerekmektedir.

TESTLER VE TETKİKLER
Hamilelik öncesi değerlendirmede anne ve baba adayının kendilerinde veya yakınlarında kalıtsal özellik gösterebilecek bir hastalığın var olup olmadığı araştırılır. Anne adayının genel bir muayenesi yapılarak herhangi bir hastalığı olup olmadığı araştırılır. Herhangi bir sorun saptandığında ise (örneğin kalp muayenesinde kalp seslerinde anormallik gibi) ilgili uzman doktorla görüşülerek bu problemin önemi ve hamileliği ne oranda etkileyebileceği araştırılır. Jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilir. Eğer gerekli görülürse, smear testi uygulanır. Smear testinde jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından ve vajinanın belirli bölgelerinden örnek alınır. Alınan örnekler patolojik olarak incelenerek kanser öncüsü lezyon olup olmadığı araştırılır. Bazı temel laboratuvar testleri ile karaciğer, böbrek fonksiyonları ve kronik hastalık varlığı (Şeker, hepatit gibi) araştırılır. Herhangi bir sebepten dolayı sürekli kullanılan ilaçlar varsa hamilelik döneminde kullanılmalarının uygun olup olmadığı değerlendirilir.

DAHA ÖNCE YAŞANMIŞ HAMİLELİKLER
Daha önceden yaşanan hamilelikler ile bunların sonuçları ile ilgili bilgiler, planlanan veya gerçekleşmiş hamileliğin nasıl seyredeceği hakkında önemli ipuçları verebilir. Daha önceki hamilelik boyunca ortaya çıkan problemlerin neler olduğu detaylı olarak sorgulanır; örneğin, erken doğum ya da tansiyon yükselmesi gibi bazı problemlerin sonraki hamilelikte de tekrarlama riski olduğundan bunlar mutlaka bilinmelidir. Ayrıca bebeklerin doğum haftaları, kiloları, doğum şekli, kaç saat sürdüğü, doğumda zorluk yaşanıp yaşanmadığı, detaylı olarak değerlendirilir. Özellikle daha önceden tekrarlayan düşükler, sakat bebek, zeka özürlü bebek dünyaya getirme ya da ölü doğum gibi olaylar varsa, doktorunuz yeniden hamile kalmadan önce sizi mutlaka detaylı olarak değerlendirecektir.

BABA ADAYININ ALIŞKANLIKLARI
Öncelikle bilinmelidir ki; hamile kalabilmek için erkeğin de spermlerinin sayı ve hareketinin yeterli düzeyde olması gerekir. Baba adayı ağır bir sigara veya alkol tüketicisi ise, bu mutlaka spermlerinin kalitesini ve hatta spermlerin genetik yapısını dahi etkileyebilecektir. Dolayısıyla ideal olan, bu tür alışkanlıkların hamilelik öncesi sadece kadın tarafından değil, erkek tarafından da terk edilmesidir.

BESLENME
Bebek sahibi olmaya karar verdiğiniz anda beslenme alışkanlıklarınızın tümünü gözden geçirmelisiniz. Daha hamileliğin yeni anlaşıldığı, hatta hamile kalma olasılığının olduğu ya da hamile kalınmak istendiği günlerden itibaren anne adaylarının yapmaları gereken şey; folik asit adındaki vitamini almaya başlamalarıdır. Folik asit desteğinin önerilme nedeni ise beyin ve omurilikde oluşabilecek problemlerin önlenmesidir. En iyi doğal folik asit kaynakları; yeşil yapraklı sebzeler, taze sıkılmış meyve suları, pancar, brokoli, bamya ve kuru baklagillerdir. Ancak, hamile kalındığı anlaşıldıktan sonra, bu besinlere ek olarak, mutlaka ilaç tarzında folik asit de alınmalıdır. Ayrıca yapay tatlandırıcılar, kafein gibi pek çok maddenin kullanımı da minimal düzeye indirilmelidir. Kilo fazlanız varsa, bunlardan kurtulmak için de en iyi dönem hamilelik öncesidir.

ALKOL VE SİGARA TÜKETİMİ
İlk yapılacak işlerden biri olarak sigarayı bırakınız. Sigara içen kadınlarda; hamile kalmada güçlük, hamile kalındığında da düşük olasılığında artış, erken doğumlar, düşük kilolu bebekler dünyaya getirme ve hatta anne karnında bebek ölümlerinin fazlalaştığı bilinmektedir. Tüm bu istenmeyen olaylar sigara ve alkol tüketiminin aşırılığında söz konusu olmakla beraber, elbette ideali, zararlı maddeleri hiç kullanmamaktır. Belli bir süre belirtilmemesine karşın, hamile kalmadan en az birkaç ay önce sigara ve alkolün bırakılması önerilmektedir.

CİNSEL İLİŞKİ SIKLIĞI
Cinsel ilişki sıklığı açısından normal ya da anormal diye bir sınıflama yapmak doğru değildir. Ancak spermlerin kadın vücudundaki yaşam süreleri ve yumurtayı yakalayabilmeleri göz önüne alındığında, optimum sayı haftada üç ya da gün aşırı ilişkidir. Bunun yanı sıra, her gün ilişkide bulunan çiftlerde hamile kalma sıklığı yüksek olmaktadır. En önemli konu ise, yumurtlamanın olduğu günlere yakın dönemde yani iki adetin tam ortasına rastlayan dönemde ilişkide bulunmaktır.

HAMİLELİK İÇİN UYGUN POZİSYONLAR
Her türlü pozisyon hamilelik açısından mümkündür; ancak spermlerin dışarı akmaması amacıyla, genellikle erkeğin üstte olduğu pozisyonlar tercih edilmelidir.

SEKS SIRASINDA VE SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER
Boşalma sonrasında bir miktar spermin dışarı kaçması aslında normaldir. Yine de bunu minimal oranda tutmak için kalçaların yükseltilmesi, en az beş dakika yatılması, vaginal duş yapılmaması sayılabilir. Ayrıca spermler üzerine olan etkileri tam bilinmediğinden, değişik kayganlaştırıcı sıvıların veya jellerin de kullanılmaması gerekir.

Kutu kutu

HAMİLELİK ÖNCESİ STRES FAKTÖRÜ
Özellikle kadınların hormonal düzenleri çok hassas bir denge üzerine kurulu olduğundan, psiklojik her türlü sorun doğrudan kadının bu hassas dengesini etkileyerek yumurtlama fonksiyonunu bozabilir. Dolayısıyla da hamile kalma ihtimalini azaltır.