SÜNNET NE ZAMAN YAPTIRMALI?

Toplumumuzda genel olarak ilkokul çağında yaptırılan sünnet için en doğru yaş hangisi?

Okullar kapandıktan sonra ya da okullar açılmadan önce sünnet trafiğinde bir yoğunluk yaşanır. Aileler sünnet törenini genellikle “çocuğun aklının biraz başına geldiği dönem” olarak tanımladıkları ilkokulun ilk yıllarında yaparlar.
Peki sünnet için en uygun yaş hangisidir? Amerikan Pediatri Akademisi ve Amerikan Üroloji Derneği’nin de sağlık açısından yararlı olduğunu bildirdiği sünnet, çocuk doğar doğmaz mı yapılmalıdır yoksa biraz daha büyümesi mi beklenmeli midir? Sünnet ile ilgili merak ettiklerimizi Anadolu Sağlık Merkezi’nden Üroloji Uzmanı Dr. Abdurrahman Özgür’e sorduk.

EN UYGUN ZAMAN YENİ DOĞDUĞUNDA
Özgür, sünnet için doğru zamanın belirlenmesinde herhangi bir yaş sınırlamasının olmadığını, girişimin hangi amaçla yapıldığının önemli olduğunu söylüyor. Sünneti penis ucunu örten derinin cerrahi olarak alınması ile penis ucunun açığa çıkarılması işlemi olarak tarif eden uzmanımız, “Yenidoğan döneminde sünnet derisinin uç kısmı daralarak, bebeğin idrar yapmasını güçleştirebilir. Buna bağlı olarak yenidoğan döneminde görülen idrar yolları iltihabı ortaya çıkabilir. Bu nedenle bebek henüz 1-2 günlükken yapılan sünnet, yaşanabilecek enfeksiyon riskini azaltır” diyor.
Uzmanımızın önerisi, bebek doğduktan sonra 24-48 içinde sünnetin yapılması. Bebek sünnet yapılırken herhangi bir anestezi almıyor. Bölgesel uyuşturularak ameliyat yapılıyor ve sünnet 20 dakikada tamamlanıyor. Doğumdan hemen sonra olduğu için yaranın iyileşmesi çok daha hızlı oluyor. Bebeğe üçüncü günden itibaren duşunu aldırabiliyorsunuz ve bir hafta içinde her şey tamamlanmış oluyor.

İLERLEYEN DÖNEMDE SÜNNET
Öte yandan genel olarak herhangi bir sağlık problemi (tekrarlayan idrar yolu iltihapları, idrar yapma zorluğu gibi) olmayan çocuklarda sünnet zamanı ailenin isteğine göre belirlenebilir. Ancak 6 aya kadar lokal anestezi ile yapılan sünnet, 6 aylıktan sonra genel anestezi altında yapılmalıdır. Çünkü genel anestezi, hem ameliyatın güvenliği açısından hem de çocuğun sağlığı açısından daha fazla tercih edilir.Sünnet zamanını belirlerken sünneti, 2 yaşından önce veya 6 yaşından sonra yaptırmalısınız. 2-6 yaşları arasında yapılan sünnet, çocuğu psikolojik açıdan olumsuz yönde etkileyebilir ve çocukta ‘kastrasyon fobisi’nin gelişebilir. Çünkü çocuk, sünneti penisin kesilmesi gibi algılıyor. Bunu da baba tarafından cezalandırılma olarak algılayabiliyor. Bu nedenle psikolojik nedenlerden dolayı sağlık problemi yoksa, 2 yaşından sonra çok fazla sünnet önerilmiyor. Eğer 2 yaşına kadar sünnet yapılmadıysa, 6 yaşından sonra yaptırmalarını öneriliyor.

SÜNNET SAĞLIK İÇİN YARARLI
Sünnetin kanıtlanan en önemli yararı, yenidoğan döneminde görülen idrar yolu iltihaplarının engellenmesidir. İlk bir-iki gün içinde yapılan sünnetin, yenidoğan dönemindeki idrar yolu iltihaplarından 20 kat daha fazla koruma sağlıyor. Sünnetlilerle sünnetsizleri karşılaştırdığınızda temizliğin daha kolay olması sebebiyle, ileriki yaşlarda da çeşitli enfeksiyonlardan koruma olasılığı da daha yüksek. Öte yandan çok eşli yaşam, geçmişe oranla arttığı için cinsel yolla bulaşan hastalıklar da günümüzde önem kazandı. Bu açıdan baktığımızda da sünnetli erkeklerin, partnerlerine enfeksiyon bulaştırma riski, sünnetsiz olanlara oranla daha az olabilir. Çünkü ilişkiden hemen sonra çoğu insan yıkanma ihtiyacı duymakta ve sünnetli olanlarda mekanik temizlik daha etkili olabilmektedir. Sünnetsiz olan erkeklerde sünnet derisinin iç bölgesine yerleşecek bakteriyel yoğunluk arttıkça partnere bulaşma riski de daha yüksek. Sünnetin ileriki yaşlarda artı bir avantajı da penis kanseri açısından olabilir.

OLASI RİSKLER
Sünnet, yenidoğan döneminde yaptırılacaksa, ilk 24-48 saat tercih ediliyor. Olası riskler; ufak tefek kanamalar, penis uç kısmında sünnet derisini sıyrıldığı bölgelerde kanama ve bunun bir sonucu olarak ilerleyen yıllarda idrar çıkış deliğinin uç tarafında daralma görülebilir. Bu düşük riskler tüm sünnetler için geçerlidir ve bunlar hakkında sizlerin bilgilendirilmesi gereklidir. Tabii ki anlaşılacağı gibi bu riskler sadece yenidoğanda değil, erişkin yaşlarda da söz konusudur. Sünnet derisinin penis taç kısmından ayrılması sıklıkla 3 yaşından sonra gerçekleşir. Ancak ileri yaşlarda da ayrılmanın olmaması sık karşılaşabildiğimiz bir durumdur. Yenidoğan sünnetlerinde sıklıkla karşılaşılabilen durumlardan biri de penis taç kısmı üzerinde sarımtırak zar dokusunun oluşumudur. O da erken dönemde duş aldırdığınız zaman kendiliğinden kaybolur. Erişkin yaştaki çocukların ilk önce genital muayenesi yapılır. Dış idrar kanalı ile ilgili anatomik bir problem yoksa ve normal doğal açılımını yapmışsa, sünnet genel anestezi altında yapılır.

SÜNNET SONRASI
Sünnet sonrası dikkat etmeniz gerekenler nedir? Sünnet sonrası kanamanın devam etmesi, sünnetten 6-8 saat sonra çocuğun çişini yapamaması, glans (penis uç bölgesi) çevresindeki kızarıklık ve şişliğin 3. ve 5. günlerden sonra azalmaması, sarı renkte akıntı veya zar tabakasının varlığının devam etmesi durumunda bir sorun var demektir. Bu durumlarda hemen doktora başvurmalısınız.