Sosyal medyayı kullanmaya hazır mı?

Sema Dönmez’in kızı üçüncü sınıftayken bir gün annesinin telefonunu almış ve Instagram’ı keşfetmiş. İlk görüşte aşık olmuş. Sema “Kendi hesabını açmam için bana yalvardı,” diye anlatıyor. İlk başta biraz direnmiş ama sonunda kabul etmiş ve geçen sene kızı 9 yaşındayken selfie’lerini, parande atarken çekilen videolarını ve köpeğinin fotoğraflarını paylaşmaya başlamış. “Her şey yaşına uygun ve çok tatlı, ama gözümü sürekli üzerinde tutuyorum,” diyor. Daha küçük yaştaki çocuklar bile kendi YouTube kanalları, Facebook hesapları ve Snapchat filtreleri kullanabilmek istiyor. Evet demeden önce düşünmeniz gereken bazı noktalar.

Hazır olup olmadığına karar verin.

Teknik olarak bunu özellikle düşünmüyor bile olmamız gerekiyor. Çocuklar İçin İnternet Koruma Yasası’na göre, ticari internet siteleri ve uygulamaların 13 yaşından küçük çocukların varlığı doğrulanabilir bir ebeveyn rızası olmadan hesap açmalarına izin vermesi yasadışı. Yine de pek çok çocuk, üstelik çoğu zaman izin alarak ebeveyninin e-posta adresini ve uydurma bir doğum tarihi kullanarak bu kuralı çiğnemeyi bilecek kadar maharetli. Yasal sorunların yanı sıra, olgunluğa dair bazı endişeler de var. Çocuklar 7 ila 11 yaş arasındayken hala çok somut düşünür ve farazi durumları düşünme kabiliyetleri henüz gelişmemiştir. Yani 8 yaşındaki bir kız bir saç modeli yaptığı videosunu yayınlarken ‘Arkadaşlarımın bunu görmesi süper olacak!’ diye düşünür. Bir sonraki adımı atıp o videoyu başka kimin izleyeceğini, nasıl kötü yorumlar yazılabileceğini, hatta firmaların alıp saç ürünü satmak için bile kullanabileceğini düşünmez. Bazı çocuklar yasal yaş olan 13’ten de önce sosyal medyayla başa çıkabilir, ama bu çoğu için genellikle geçerli değildir. “Kendi çocuğunuzu en iyi siz bilirsiniz. Düşünün: Sağlıklı ve başkalarına saygılı olacak şekillerde kullanabilir mi?”

Temel kuralları belirleyin.

Çocuğunuzun sosyal medyaya akın etmesine izin vermeye karar verdiyseniz, yüzmeyi yeni öğrenen birini büyükler havuzuna sokuyormuş gibi davranın: Başta beraber gidin, o kendi yolunu bulana kadar çok dikkat edin. Çocuğunuza izin vermeden önce, (eğer üyesi değilseniz) siteye kendiniz katılın ve güvenlik kuralları, potansiyel kullanımına dair fikir sahibi olun. Sonrasında, çocuğunuzun kullanıcı adı ve şifresini öğrenerek ve kendi hesabınızdan takip ederek çocuğunuzun hesabına tam erişiminizin olduğundan emin olun. Sema “Kızımı Instragramda sadece ben takip etmiyorum, kocam ve ablası da takip ediyor. Ayrıca, hepsinin gerçek hayatta tanıdığı insanlardan olduğundan emin olmak için takipçilerinin listesine birkaç haftada bir bakıyorum” diye anlatıyor. (Eğer değillerse, hesaba erişip onları engelliyor.) Eğer çocuğunuz YouTube’da bir şeyler paylaşıyorsa, bütün videolarının “listesiz” olduğundan emin olun, böylelikle sadece linkini gönderdiği insanlar videolarını izleyebilir. Eğer videolar “herkesin erişimine açık” olarak paylaşılmışsa, ona herkesin görebileceğini, çirkin ve uygunsuz yorumlar yapabileceğini hatırlatın. Dikkat etmeniz gereken bir diğer güvenlik sorunu ise coğrafi etiketleme (bir fotoğrafın nerede çekildiğinin etiketlenmesi): Çocuğunuzun paylaşım yapmasına izin vermeden önce, telefonunda ayarlara girin ve “konum hizmetlerini” kapatın. Ayrıca, kötü veya ilginç bir şey olması durumunda- başka bir çocuğun ona kabalık taslaması ya da tanımadığı birinin onunla konuşmaya çalışıp kişisel bilgi istemesi gibi durumlarda sizinle konuşabileceğini bildiğinden emin olun. Bu çocuğunuza telefonu vermeden veya siteye katılmadan önce yapmaya başlamanız gereken bir konuşma ve bu sohbeti sürekli sürdürmelisiniz. Teknolojiyi kullanmakla ilgili kuralları (ne zaman ve nasıl kullanmaya izni olduğu ve kurallara uymazsa ne gibi bir ceza alacağı gibi) kullanmaya daha başlamadan önce koyun
Beğenilerin ne anlama geldiğini kavramasına yardımcı olun.

Sosyal medyada bir şey paylaşmış her yetişkinin bildiği gibi, fotoğrafınızın veya esprinizin kaç beğeni aldığına takılmak oldukça kolay ve en küçük çocuklar kendi değerlerini beğeniyle ölçme konusunda etkilenmemeyi başaramazlar. İtiraf ediyorum, kızım Burcu açtığı Instagram sayfasında kaç takipçisi olduğunu sürekli kontrol ediyor (11 yaşında Instagram hesabı olmasına izin vermiştim). Ancak video, ilginç bilgiler, fotoğraflar paylaşmaktan ve aynı tutkuyu paylaşan diğer hayranlarla bağlantı kurmaktan aldığı sevinç bunu pozitif bir deneyime dönüştürdü. Ancak, uzmanlar sosyal medyanın müzik hayranlığı ve derin düşünceler etrafında dönmediğini, daha çok fotoğraflar ve videolara odaklandığını, bunun da görünüşe vurgu yaptığına dikkat çekiyor. Sürekli dış görünüş, popülarite ve hatta seksiliği konu alan resimler görmek, özellikle de genç kızlara çok tehlikeli bir mesaj veriyor. Görünüm olduğum insandan daha önemli algısına kanabilirler. Çocuğunuzu “bakın ne kadar da güzelim” çizgisinden çok uzağa taşımak için, onu sevdiği kitaplar, ilgilendiği olaylarla ilgili şeyler paylaşmaya ve pozitif mesajlar vermeye teşvik edin. Şimdilik, Müge favori müzikalinden fotoğraflar ve şarkı sözleri (ara sıra da kendi kişisel hesabından şirin hayvan fotoğrafları) paylaşmaktan memnun görünüyor. Ancak sosyal medya ilgisi onun okul hayatının önüne geçecek olur veya uygunsuz içerikler paylaşmaya başlarsa, bundan haberim olacak. Ne de olsa, onun en büyük takipçilerinden biri benim, hem internette hem de gerçek hayatta.

İlgili Yazılar

• 

  Hamilelikte bu egzersizlerden kaçının!
  Hamilelikte bu egzersizlerden kaçının!
• 

  Oyun bağımlılığı aile hayatını ve sosyal ilişkileri tehdit ediyor!
  Oyun bağımlılığı aile hayatını ve sosyal ilişkileri tehdit ediyor!
• 

  Çoğu zaman belirti vermeden ilerliyor
  Çoğu zaman belirti vermeden ilerliyor
• 

  Annelere iyot desteği önemli
  Annelere iyot desteği önemli