GAPS otizme çözüm olabilir mi?

GAPS diyeti nedir?
GAPS’ın açılımı (gut and psycology syndrome) kelimelerinin baş harfleridir. Psikolojik hastalıkların çoğunun bağırsak sağlığı ile ilgili olduğu üzerine kurulmuş bir beslenme şeklidir. Mantar, bakteri ve mayaların bağırsak duvarının geçirgenliğini arttırarak kana karışması sonucu ortaya çıktığı tezi üzerine yapılmış bir diyettir.
Uzun antibiyotik kullanan, otizm gibi içine dönük olanlar, uzun enfeksiyon geçirenler, bebek mamaları ile beslenenler, hava kirliliği, steroid ilaç kullananlarda GAPS diyeti faydalıdır.

GAPS diyetinin faydaları neler?
Bu diyet sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar. Sızıntılı bağırsak sendromu (leaky gut syndrome) hastalıklarında faydalıdır. Toksinler, ağır metaller, bağırsak duvarından kana geçer ve toksik etki oluşur. Bu kana geçişi engellemek için GAPS diyeti tavsiye edilmektedir. Bağırsak sağlığı ile bireyin psikolojisi arasında yakın bir ilişki vardır. Bağırsak florasının normal tutulması bu diyetin temelini teşkil eder. Bağırsak bakteri dengesinin yani probiyotik bakterilerinin sayısının yüksek tutulması, probiyotiklerden zengin gıdaların verilmesi önemlidir. Tatlandırıcılar (glutamatlar) bağırsak florasını bozar. Hassas bağırsak sendromu, yaygın gaz karın ağrısı, kabızlık ishal gibi durumlar, hazımsızlık, anksiyete, alerjik durumlar, çölyak hastalığı, diyabet, egzama, yaygın eklem ağrıları, anemi, akne, psikiyatrik hastalıklar, otizm, antibiyotik kullanımı sonucu oluşan diyareler, viral ve bakteriyel bağırsak enfeksiyonlarını tedavi eder.

Neler yenir?
Ev yapımı turşu, ev yapımı yoğurt ve kefir, patates, kırmızı pancar turşusu ve suyu, kemik suyu, avokado, yer elması, bal kabağı, doğal yapılmış peynir, taze gıdalar…

“Probiyotik olarak adlandırılan dost bakteriler iştahını kontrol altında tutar. Çünkü probiyotikler onları hayatta tutan, onları besleyen yiyecekler ile beslenirler ve bu şekilde beslenme düzeninizi etkilerler. Yani bağırsaklarınızda bol miktarda probiyotik bulunduğunda canınız gofret, şeker, poğaça falan istemiyor. Çünkü bu yiyecekler faydalı bakterileri yok ediyor.” Fitoterapi Uzmanı  Dr. Ümit Aktaş

Diyette uzak durulması gereken besinler:
Şekerli gıdalar, karbonhidratlar, konserve gıdalar, çikolata, musluk suyu, klorlu sular, işlenmiş gıdalar (pastırma-sucuk).
GAPSdiyetine hangi yaşta başlanır?
Çocuklar ağızlardan gıda alımına başlayınca yani 2 yaşından itibaren kademeli olarak başlayabilirler. Diyete her seferinde bir gıda eklenir ve küçük miktarlarla başlanır. Patates de burada önemlidir.

GAPS diyetini uygulamak…
“Açıkcası zor bir diyet. Yemek seçiciliğinin yoğun olduğu otizmli çocuklarda devam ettirmekte zorlandıklarını görüyorum. Ben daha çok düşük karbonhidratlı, işlenmiş gıdalardan kaçınılan bir diyet öneriyorum. Kabızlık, ishal gibi yakınmaları olan çocuklar diyetlerden daha çok fayda görüyorlar. Diyetler özellikle çok hareketlilik ve konsantrasyon sorunlarında yardımcı oluyor.” Çocuk Nörolojisi Uzmanı  Prof. Dr. Barış Ekici

GAPS ile otizm tedavi edilebilir mi?
GAPS diyet tedavisi ile otizm tedavisine ait bazı veriler vardır. Taze ve işlenmemiş gıda odaklı olan bu tedavi her hâlükârda sağlık için faydalıdır. Anne ve bebekte bağırsak florası bozuksa bağışıklık sistemi azalır, enfeksiyonlara meyil artar. Orta kulak iltihabı, akciğer enfeksiyonları bebekte süt emme problemi, bağışıklık sistemi hastalıkları ortaya çıkar.

GAPS diyetinde günlük menü nasıl olmalıdır?
Amino asitlerden zengin gıdalar, hayvansal organik yağlar, et, balık, taze organik süt ve süt ürünleri, soğuk ve sızma zeytinyağı, tereyağı, glütensiz diyet, laktozsuz süt, peynir altı suyu, tam yumurta, taze sebze ve meyveler bu diyette serbesttir.
Nişasta az ihtiva eden sebzelerden, enginar, kabak, brokoli, patlıcan, ıspanak, lahana, karnabahar, gibi gıdalar yenilebilir. Az miktarda kuruyemiş serbesttir.

Örnek menü
Sabah: Limonlu su, havuç suyu, portakal suyu, zencefil çayı, bitki çayları tercih edilmelidir. Domates, salatalık, yumurta, omlet,

Ara öğün: Avokado,

Öğlen: Sebzeler (ıspanak patlıcan lahana karnabahar),

Ara öğün: Laktozsuz süt, kefir,

Akşam: Proteinden zengin et, balık, haşlanmış sebzeler,

Ara öğün: Ev yoğurdu.

GAPS diyetiyle hem kendi oğlunu hem de on binden fazla çocuğu iyileştirdi
Nöroloji ve Beslenme Uzmanı olan Dr. Natasha Campbell-McBride 3 yaşındaki oğluna otizm tanısı koyulduktan sonra araştırmalara başladı. Yaptığı incelemeler sonucu otizme sahip olanların bağırsak florasının bozuk olduğunu gözlemledi. Sabah Gazetesi’ne verdiği bir röportajda otistik doğan çocukların yüzde yüzünün sağlıklı bir beyinle doğduğunu, sonradan bozuk flora sonucu sindirilemeyen besinlerin beyni zehirlediğini ve sonunda da otizm gibi nörolojik problemlere yol açtığını söyledi. ‘Ne yersek o’yuz’ akımına inanan Mcbride, oğlunu 3 yaşında başlattığı GAPS diyeti sonrası 6 aydan itibaren florasının düzeldiğini belirtti. Şimdi ise oğlu sağlıklı bir üniversite öğrencisi.