DÜZGÜN VE TEMİZ

Küçük çocuğunuza temizliği öğretmek için asla çok geç değildir. Düzen konusunda aşağıdaki dört temel beceriyi öğretmekle işe başlayabilirsiniz…

Çocuğunuzun bu yaşa gelene kadar en sevdiği şey, deneyler yoluyla oyunlar oynamak, etraftaki, elinin altındaki hemen her şeyi yerlere atmak, o sırada oynadığı oyuncağı bir kenara bırakıp, yenisini bulup evin her yerini talan etmek için oda oda dolaşmaktı belki de… Banyo zamanları ayrı bir sorun… Banyo konusunda çocukları, (1) sudan deli gibi kaçan veya (2) suyun içine girince, küvetin içindeki suyun tamamını dışarı sıçratmadan bir türlü rahat etmeyen çocuklar olarak ikiye ayırıyoruz.
2-3 yaşlarındaki çocuğunuz ve evinizin bitip tükenmeyen dağınıklığı konusunda iyi haberlerimiz var: artık çocuğunuz evinizin düzeni ve temizliği konusunda daha önemli bir rol sahibi olmaya hazır durumda. Bu yaşlarda çocuğunuz, bazı küçük görevleri üstlenebilecek gelişim seviyesine erişecektir. Çocuğunuz “Ben kendim yapıcam!” noktasına geldikten sonra –ki bu noktaya ancak 2-3 yaşlarında gelir- artık ona temizlik konusunda bazı temel eğitimleri vermenizin vakti geldi demektir.
Artık “kendim başarabilirim” ruhunun avantajlarından yararlanarak, çocuğunuza hayatı boyunca sahip olacağı temizlik ve sağlıkla ilgili alışkanlıkları kazandırabilirsiniz. İşte bunu nasıl yapacağınız…

ÇOCUĞUNUZUN GÖREVİ: Ellerini Yıkamak
Tüm çocuklar, gün boyunca ellerinde biriktirdikleri mikropları ağızlarına götürmeye çok meraklı olduklarından, sizin de şimdiye kadar çok sık kollarınızı sıvayıp, çocuğunuza suyu ve sabunu nasıl kullanacağını göstermek için pek çok fırsatınız oldu.
>>Nasıl öğretebilirsiniz: Artık rol model olmayı bir kenara bırakın ve çocuğunuzun sabunu ellerine almasına izin verin. Lavabonun hemen altına küçük bir yükselti yerleştirin ki, çocuğunuz rahat bir şekilde ellerini sabunlamanın tadına varsın. Daha ilk denemelerde, titiz bir el yıkama işleminin sağlanamayacağından emin olabilirsiniz. Başlangıçta, ellerini ıslatmasını bile alkışladığınızdan emin olun. Küçük küçük yardımlarla, tüm elini temizlemesine, en azından biraz ovuşturmasına yardımcı olun. İyi bir el yıkama işleminin ortalama 20 saniyeye ihtiyacı vardır. Çocuklar için hazırlanan, süper kahramanların resimleriyle süslü sevimli sıvı sabunluklar da, işinizi kolaylaştırabilir. Bu süre içinde, çocuğunuzun kodlayarak öğrenmesine yardımcı olacak olan, neşeli bir şarkı mırıldanmayı seçebilirsiniz. Yıkama işlemi sona erdikten sonra, havlu kullanma alışkanlığını edindirmeyi de unutmayın.

ÇOCUĞUNUZUN GÖREVİ: Dişlerini Fırçalamak
Dişlerini fırçalamaktan anladığı tek şey, diş macununu diş fırçasına sıkmak olan bir çocuğunuz varsa, emin olun yalnız değilsiniz. 5-6 yaşına gelene kadar, çocuğunuz diş fırçalama işleminin tüm ince ayrıntılarını gerçekleştiremeyecektir. Ancak yine de, 2-3 yaşlarında, örneğin daireler çizerek fırçalamak gibi temel hareketleri çocuğunuza öğretebilirsiniz.
>>Nasıl öğretebilirsiniz: Öncelikle diş fırçasının çocuğunuzun yaşına uygun olduğundan emin olun. Fırçanın küçük bir başlığı, yumuşak fırçaları ve eliyle tutacağı alanının da biraz geniş olması gerekiyor. Fındık büyüklüğünde bir miktar diş macunu da çocuğunuzun minik dişlerini temizlemek için yeterli olacaktır. Daha fazla miktarlarda diş macunu, mide ağrıları ve diş minelerinin artması gibi sonuçlar doğurabileceğinden, yarardan çok zarar getirecektir.
Çocuğunuz dişlerini kendi başına fırçalama konusunda ısrarcı davranırsa, buna tabii ki izin verin ancak dişlerinin tam olarak temizlenebilmesi için, son işlemleri siz yapın. Diş fırçalama seanslarını da oyun haline getirebilirsiniz: Ağzını kocaman, bir aslan gibi açmasını isteyin (ya da çok sevdiği bir başka hayvanı da seçebilirsiniz) ve daireler çizerek yaklaşık bir dakika boyunca dişlerini küçük bey/bayan kükrerken siz fırçalayın.
Çocuklar için hazırlanan rengarenk paketli ve tatlı diş macunları ve en sevdiği kahramanlarla süslü diş fırçaları da, diş fırçalama seanslarının uzamasına yardımcı olacaktır.

ÇOCUĞUNUZUN GÖREVİ: Banyo Yapmak
Banyo zamanları için hazırlanmış onca oyuncak varken, çocukların banyo yapmayı bir oyun görmemesi için hiçbir neden yok aslında. Sevinçle banyo yapıp etrafı su gölüne çeviren bir çocuğunuz varsa ne mutlu size, en azından haftada birkaç gün evde kıyamet kopmuyor demektir. Ancak her iki durumda da –oyun zamanı olarak da görse, kavga zamanı olarak da- çocuğunuzun bilmesi gereken çok önemli bir şey var: küvete girmesinin en önemli nedeni temizlenmek…
>>Nasıl öğretebilirsiniz: Çocuğunuza banyoyu sevdirmek için yapabileceğiniz sayısız şey var. Banyo zamanını oyun olarak görenler için önerimiz, ilk birkaç dakikayı temizlenmeye ayırmak ve sonrasında, çocuğunuzun bir süre oyun oynamasına izin vermeniz. Diğer durum için ise, biraz daha yaratıcı olmaya ihtiyacınız var ve tam tersi bir uygulama sırasını benimsemelisiniz. Küvetin içini envai çeşit oyuncakla doldurun ve küçük adımlarla oyun oynamasına teşvik edin. Keyif almaya başladıkça da, temizliğin önemi üzerine bir yandan nutuk çekerken, diğer yandan da çocuğunuzu ona hissettirmeden temizlemeye başlayabilirsiniz.
2-3 yaşlarında çocuğunuz tüm bedenini temizlemeyi kendi başına başaramayacak kadar küçük olsa da, yine de bazı banyo rutinlerini ona öğretebilirsiniz. Örneğin kulaklarının arkasını da yıkamayı ve dizlerini, bacaklarını hatta gövdesini liflemeyi başarabilir.
Banyo sefalarına, çocuğunuza özel lifler ya da renkli banyo süngerlerinin eşlik ettiğinden emin olun. Sevdiği çizgi film kahramanlarının, onu temizliyor olmasından gurur duyacaktır!

ÇOCUĞUNUZUN GÖREVİ: Poposunu Silmek
Çocuğunuz 3-4 yaşlarına gelece kadar büyük olasılıkla, poposunu kendi başına temizleyemeyecektir. Dolayısıyla bu görevi başarıyla yerine getirdiğinden emin olmak ve işlemi tamamlamak bu aşamada size düşüyor. Ancak yine de 2-3 yaşlarında, çocuğunuza nasıl bir teknikle bu işlemi gerçekleştirebileceğini gösterebilirsiniz.
>>Nasıl öğretebilirsiniz: Çocuğunuza tuvalet alışkanlığını ilk kazandırdığınız zamanlarda, zaten yeni yeni bu alışkanlığı kazanan çocuğunuz bir yeni görevle daha baş etmede zorlanacağından, poposunu sizin silmeniz gerekecektir. Elinizde bir parça yumuşak tuvalet kağıdı ya da ıslak mendille poposunu temizlerken, “önden arkaya doğru” vurgusunu yapmanız ve bir yandan poposunu silerken, diğer yandan da bunu sesli bir şekilde söylemeniz, çocuğunuzun öğrenmesini de kolaylaştıracaktır. “Şimdi önden arkaya doğru yavaşça silelim ve tamamen temizlenelim” demeniz, özellikle kız çocuğunuz varsa, idrar yollarının enfeksiyon kapmasını önleyebilme konusunda, hayatı boyunca ona yardımcı olacak bir bilgi vermenizi sağlayacaktır. Çişini yaptıktan sonra da, aynı şekilde önden arkaya doğru silinmesi gerektiğini öğretmeniz önemlidir.

“Ben De Aynı Annem Gibi Yapıyorum!”
Çocuğunuzun iyi alışkanlıklar kazanmasını mı istiyorsunuz? Ona örnek teşkil ederek, rol modeli olarak başlayın…
+ DİŞLERİNİZİ BİRLİKTE FIRÇALAYIN. Sabahları ve akşamları dişlerinizi fırçalarken, çocuğunuzu yanınıza almayı unutmayın. Aynanın karşısına geçin ve fırçalama işlemi bittikten sonra da, dişlerinizin nasıl da parladığını birlikte izleyin.
+ UMUMİ TUVALETLERDE, tuvalet kağıdı kullanmadan ve sifonu çekmeden tuvaletten kesinlikle çıkmayın. Her ikiniz de, ellerinizi iyice yıkamadan, oradan ayrılmayın. Ne kadar pis olursa olsun, suyun ve sabunun hijyeni sağlayacağından emin olun.
+ SAÇLARINIZI ÇOCUĞUNUZUN YANINDA TARAYIN. Böylelikle, saçlarınızın tarandıktan sonra, daha da güzel ve temiz göründüğüne bizzat şahit olacaktır. İlerleyen yıllarda, sizin defalarca kez hatırlatmanıza gerek kalmadan, kendi başına saçlarını tarama alışkanlığı kazanacaktır.
+ EL YIKAMA MESELESİNİ İYİCE ABARTIN. Ellerinizi yıkayacağınız her anda, bundan çocuğunuzun da haberdar olduğuna emin olun. “Sana yiyecek bir şeyler hazırlamadan önce, ellerimi yıkamam gerekiyor. Şimdi ellerimi yıkamaya gidiyorum” şeklinde büyük anonslar yapmaktan çekinmeyin.