Süt dişi çürüklerine dikkat!

Kalıcı dişler için son derece önemli olan süt dişleri hakkında aklınıza takılan tüm soruların cevaplarını Diş Hekimi Engin Aksoy’dan aldık.

Bakteri üremesine neden olur
Süt dişleri yaşamın ilk 6 ayından itibaren çıkmaya başlıyor ve kalıcı dişler gelene kadar ki yaklaşık 7 yıllık sürede çiğneme görevini üstleniyor. Ancak doğru yapılmayan diş bakımı ağızda bebeklik döneminde de olsa bakteri üremesine neden oluyor ve süt dişlerini çürütüyor.

Önemsenmiyor
Halk arasında yaygın bir inanışa göre ise süt dişlerinin çürümesi ‘nasıl olsa dökülecek’ denilerek önemsenmiyor. Bu yargı oldukça tehlikeli.  Süt dişleri kalıcı dişlere göre daha önce mine yapısına sahiptir. Bu özellik süt dişini dışardan gelecek mikroplara karşı daha savunmasız hale getirir.

Mikroplar ağız içinde hızla ilerler
Yemeklerden sonra düzenli yapılmayan diş bakımı ile birlikte yiyecek ve içecek artıkları, şekerli gıda kalıntıları gibi etkenler ağız içinde mikropların daha hızlı üremesine neden olur.

Çürükler oluşmaya başlar
Mikroplar minesi daha ince olan süt dişlerinden hızlı bir şekilde diş etine, buradan da diş kemiğine ilerler ve çürükler oluşmaya başlar.

Kalıcı dişlerin yerini korur
Oysa süt dişlerinin en önemli görevi kalıcı dişlerin yerini korumaktır. Ancak oluşan çürükler süt dişi dökülse bile kalıcı dişin kökünü de çürütmeye devam eder.  Süt dişi çürükleri dişlerin erken dökülmesine neden olur ki bu da kalıcı dişin geleceği yolun erken dönemde kapanmasına ve bu da kalıcı dişlerde çapraşıklıklara, kaymalara sebebiyet verir.

Neredeyse 20 dişinin tamamı çürük
Süt dişi dönemindeki çocuklarda çürük dişe rastlanılmamalı. Üyesi olduğum dernek ile anasınıfı, ilkokul ve ortaokul öğrencilerini ağız ve diş bakımı konusunda bilgilendirmek için okullara gidiyoruz. Bu eğitimlerde görüyorum ki 3-6 yaş arasındaki çocukların birçoğunun dişleri çürük. Burada süt dişlerinden bahsediyoruz ve neredeyse 20 dişinin tamamı çürük olan çocuklar bile var. Bu durumda mutlaka bir pedodonti uzmanına gidilmesi gerekiyor. Ama birçoğunun ailesi bundan habersiz.

Genel anestezi ile yaptırın
Çocuklarda çürük diş tedavisinin mutlaka genel anestezi altında yapılmalı. Örnek olarak dolgu tedavisi sırasında ağzın uzun süre açık kalması gerekiyor ki bu tedaviyi bir çocukla gerçekleştirmek mümkün değildir. Çocuk ağlayabilir, bağırabilir, tedavi yarıda kalabilir.

Diş bakımını öğretin
Toplumda genellikle diş bakımının öğrenilmesi için çocuğun büyümesinin beklendiğini, oysa dişler çürük noktasına gelmeden önce bakıma önem verilmesi gerektiğini vurgulayan Diş Hekimi Engin Aksoy, “Burada da büyük yanlış yapıyoruz. Çünkü süt dişinde oluşturulmayan ağız ve diş bakımı alışkanlığı çocuk büyüdüğünde daha da kötü bir hale geliyor. Düşünün ki ilk kalıcı dişler 6-7 yaşlarında çıkmaya başlıyor ama son süt dişinin dökülmesi 12-13 yaşlarını buluyor. Bu durumda alışkanlık doğru şekilde kazandırılmıyor çocuğa. Alışkanlık elleriyle tutmayı öğrendikten sonra kazandırılmaya başlanmalı. Bir yaşında çocuk ağzını tam fırçalayamasa bile sizi fırçalarken, diş ipi kullanırken görmeli. Unutmayın ki çocuk bilmez, bilmediği için sorumluluk daima bizde yani ebeveynlerdedir” dedi.

Zamanını kontrol edin
Süt dişi çürüklerinin ana nedenlerinden birinin çocukluk döneminde tüketilen şeker ve çikolata türevi gıda maddeleridir. Bu tür yiyecekleri biz ne kadar kısıtlasak da çocuklar bir şekilde tüketiyorlar. O zaman ebeveyn olarak bize düşen görev bunların zamanını kontrol etmek. Mesela tüketimden sonra mutlaka ağız çalkalanmalı. Diş fırçalama işleminden sonra ise hiçbir şey tüketilmemeli.

Doktorla tanıştırın
Çocukların diş hekimini mutlaka görmesi ve tanıması lazım. Bunun için de ebeveynlerin diş kontrollerine mutlaka çocuklarını da götürmesi gerekiyor. Çocukların ilk yaşlarından itibaren herhangi bir işlem yapılmasa da diş hekimini, diş hekiminin kullandığı basit ama korkutucu olmayan aletleri tanımasının çocuğun diş tedavisine yönelik korkutucu düşüncelerden uzak durmasını sağlıyor. “Örneğin 2-3 yaşlarındaki çocuk diş hekimine gelebilir, hiçbir şeyi olmasa da ufak bir diş temizliği ile dişçi koltuğuna korkusuzca oturması sağlanabilir.

Kurduğunuz cümlelere dikkat edin
Ancak bu noktada yapılan büyük bir yanlış var o da çocuğa karşı kurulan yanlış cümleler ve ifadeler. Çocuklarımızı maalesef “bak amca sana iğne yapacak, doktora götürürüm sana iğne yapar” gibi düşüncelerle korkutarak büyütüyoruz. Sonrasında yine aynı çocuğa “korkma, bak acımayacak” gibi ifadeler kullanıyoruz. İşte burada çocuk doğal olarak korkması gerektiğini, acı duyacağını düşünür.

Çürük dişi olmaması imkansız değil
Eğer ki çocuk dişlerini düzgün fırçalamayı öğrenmiş, fırçalamayı ve diş ipi kullanımını aksatmamış, diş hekimi kontrollerine düzenli gitmiş ve taş ve plak temizliğini yaptırdıysa 40-50 yaşlarına kadar herhangi bir çürük dişi olmaması imkansız değildir.