İÇİNİZDEKİ OTORİTER ANNEYİ ORTAYA ÇIKARIN

Bağırmak, saatlerce konferans vermek ve doğru davranış rehberi hazırlamak yok! Kararlılığınızı bozmayın ve dominant anne rolüne bürünün.

Israr etme konusunda bazen çocuklardan daha başarısız olabiliyoruz. Her zaman her yerde çığlıklarını bastırabilecek cesaretimiz de olmuyor. Nerede nasıl tepki vereceklerini kestirmekse imkansız! Birden krize girmeleri, inatla tutturmaları mümkün. Eğer siz tavrını kesin koyamayanlardansanız, yenilgiyi baştan kabul etmişsiniz demektir. Yufka yürekli anneler daha duygusal yaklaşırlar. Genellikle çocuklar üzerinde geleneksel disiplin yollarını denerler. Kurallar koysalar da istedikleri sonuca ulaşamazlar. Bu, zamane çocuklarının istediklerini kabul ettirebildiği anlamına gelir. İşte size disiplin için bazı öneriler:

Sağır rolüne girin
İlk etapta onu duymuyormuş gibi yapın. Çocuklar dikkat çekmeye çalışır, küçük yaramazlıklarına büyük tepkiler vermek onların bu davranışlarını pekiştirecektir. Onu duymazdan gelmek bazen en etkili yollardan biri olabilir. Ağlamasına karşılık bir tepki göremeyince, o da pes edebilir.

Çocukla dost bir gün
Çocuğunuzun yaramazlıklarına karşı direniyor ve onu susturamayacağınız halde boşa çabalıyorsanız, çocuk dostu bir ortam oluşturun ve onun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, tüm iyimserliğinizle bu kez sessiz kalarak farklı bir davranış modeli sergileyin.

Seçim hakkı tanıyın
Seçimler sunduğunuzda çocuklar, onların isteklerinin de dikkate alındığı hissedecektir. Çorap giymekte direnen çocuğunuza tozluk mu yoksa külotlu çorap mı diye sorduğunuzda hem onun tercihe saygı göstermiş olacak hem de amacınıza ulaşacaksınız. Ancak hedefe ulaşmak için sunduğunuz seçeneklere dikkat edin. “Kirli kıyafetlerini makineye at yoksa kirli tişörtü giymek zorunda kalırsın” gibi bir cümlenin sonu sizi istemediğiniz bir sona götürebilir. Başka bir açıdan bakıldığında ise çocuğun iyi olanı daha net görmesine yardımcı olabilirsiniz. Kış günü eldiven takmak istemeyen dört yaşındaki bir çocuk, üşüdüğü sonucuna kendisi vararak sizi ikinci kere üzmeyecektir. Siz de kötü polis unvanınızı geride bırakacaksınız.

İkna gücü
Çocuğunuz oto koltuğuna oturmak istemiyor mu? Abisi ve onun arkadaşı bir oyuncak yüzünden mi atışıyor? Bazı sonlar kaçınılmaz gibi görünse de sonuçları doğuracak nedenleri değiştirmek sizin elinizde. İlk bakışta basit gibi görünebilir ama özellikle dört yaşın altındaki küçük çocukların elinden sevdiği oyuncağı alıp, sinirlenmesine göz yummak, ona bağırıp sonrasında cezalandırmaktan çok daha iyidir. Hatta büyük çocuklar için de gerginlik sebebi olabilir. “Sekiz yaşındaki oğlum bağırıp çağırdığında, odadan çıkıyor ve böyle devam ederse evden de gideceğimi söylüyorum,” diyor Tülin Genç. Konuyu değiştirdiğim zamanlarda oluyor: “Selam tatlım, günün nasıl geçti?” diye soruyorum. Önce şaşkın şaşkın bakıyor, sonra gülmeye başlıyor. Küçük kriz anını böylece geride bırakmış oluyoruz.

Konuşarak anlaşın
Olaylara daha duygusal bakan anneler, başarılı bir disiplin kurmak istediklerinde, durum ne kadar ciddi olsa da olumsuz halleri her zaman pozitife çevirmekten yanadır. Cezalandırmak yerine çözüm bulmaya odaklanarak onları suçlamaz ve kendilerini kötü hissetmelerine neden olmazsınız. Buna rağmen çocuk bu davranışınızdan alması gereken dersi çıkaracaktır. Beklenmedik bir durum olduğunda (oyuncaklarını dağıtması), yanlış olana takılmak yerine birlikte çözüm yoluna gidin. (Her gün odayı toplama işini eğlenceye dönüştürebilir. Birbirine benzeyen oyuncakları farklı renkteki kutulara yerleştirebilirsiniz.)
“Yedi yaşındaki oğlum, izin vermediğim halde fotoğraf makinemle oynuyordu. Bir gün elinden düşürdü makineyi ve bozdu,” diyor Öznur Can. “Makine ve içindeki fotoğrafların önemini anlattım ona. Bundan sonra makineye bakmak istediğinde, almadan önce bana söylemesi gerektiğini söyledim. Bu konuşmadan sonra dediklerimi dinledi ve izinsiz hareket etmedi.” Sıcağı sıcağına problemi çözmek mümkün olmayabilir. Bu nedenle, oyuncakların etrafa saçıldığı odayı gördüğünüzde hemen canınızı sıkmayın. Sakinleşene kadar bir müddet bekleyin ve konuşma zamanı geldiğinde ona da söz hakkı tanıyın.

Oyun içinde öğretin
Mızmızlanmasına veya bağırıp çağırmasına yol açacak bir durum varsa (oyuncağını kardeşiyle paylaşmıyor ya da uyumak istemiyorsa), ona bu tavrının yanlış olduğunu anlatmak ve doğru davranışı göstermek için rol model olun. Bu şekilde üzeri örtülü bir disiplin yaklaşımında bulunacaksınız. Ona kızarak daha ciddi tepkiler almak yerine, sessizce rolünüzü üstlenerek, gözlem ve anlama işini ona devretmiş olacaksınız. Böylece kendi kararını kendisi verecektir. Mesela uyur gibi yapın; kıpırdamadan uzanıp, başınızı yastığa koyup, gözlerinizi kapatın. Siz ona eşlik ederken, oyun sandığı bu davranış eğitiminden keyif alacaktır hatta eğlenecektir.

Annelere kural rehberi
Disiplin kurallarını, çocuğunuz yaramazlık yaptıktan sonra değil, önce belirlemelisiniz. İstemediğiniz durumlarla karşılaşmamak için kurallarınızı önceden koyun.

1. ADIM: GERÇEKÇİ OLUN
Çocuklardan sorumluluklarını yerine getirmesini beklemek onların büyüdüklerini kabul ettiğimiz anlamına gelir. Ancak üç yaşındaki bir çocuk için beklentilerinizi çok yüksek tutmamanız gerekir. Çok ısrarcı olursanız, sonu hüsranla bitecek bir mücadeleye başlamış olursunuz.

2. ADIM: GERÇEKÇİ OLUN
Kurallarınız yalnızca sizin tarafınızdan bilinmesin. Onları unutturmamak için notlar halinde duvara asın; ‘Kavga etmek yok!’ gibi. Siz demeden her gün çocuğunuz saatinde yatağını gittiği bir dünya hayal ediyor olabilirsiniz. Ancak bu güzel bir düş olarak kalacak. İşinizi biraz kolaylaştıracak bu notlar, yatma zamanının geldiğini hatırlatacağınız çocuğunuzun direnmesine engel olacak. Kaçınılmaz gerçeği başından beri bildiği için sözünüzü dinleyecek.

3. ADIM: İŞİ RESMİYETE DÖKÜN
Aile üyelerini bir araya toplayın ve herkesin kabul ettiği, ev içinde uyulması gereken kuralları belirleyin. Çocuklara da söz hakkı tanıyın ve onların fikirlerini de değerlendirin. Listenizi daha neşeli hale getirmek için renkli kalemler kullanıp, resimlerle süsleyin. Yıkılan kurallar olduğunda, onların isteklerinin yer aldığı kurallar listenizi tekrar gözden geçirin ve yönetimi elinize alın.