Bağlanma stiliniz hangisi?

Bağlanmak için hep aynı tip insanları seçiyor olmanız ve sonunda yine hep birbirine çok benzeyen ayrılıklar yaşamanız tesadüf değil, seçim. Bu seçiminizin nedenleri ise çok eskiye, annenizle kurduğunuz ilk temasa kadar dayanıyor. Peki siz ne tür ilişkiler ve ayrılıklar yaşıyorsunuz? Bağlanma stiliniz hangisi? “Hani Ayrılıklar da Sevdaya Dahildi?” kitabının yazarı Klinik Psikolog Ziya Ünlütürk bağlanma stillerini açıklıyor.

Farklı partnerlerle bile neden sürekli aynı uyumsuz ilişki durumlarına düştüğünüzü merak ettiniz mi? Aşk hayatınızda olumsuz ve duygusal açıdan zorlayıcı davranışlardan oluşan bir model fark ettiyseniz, derinlere inip yakın ilişkilerdeki insanlara nasıl bağlandığınızı keşfetmeniz yararlı olabilir. Bağlanma stillerinin ne olduğunu ve bağlanma teorisinin temellerini anlamak bu süreçte önemli bir faktördür. İşte o bağlanma stilleri!

Kaygılı güvensiz bağlanma
“Diğerleri tahmin edilemez, bazen sevgi dolu ve koruyucu, bazen düşmanca ve reddedici olabilirler. Ne bekleyeceğimi bilmiyorum, endişeliyim ve kızgınım. Keşfedemiyorum; sevgi ve şefkat fırsatını kaçırabilirim. Başkalarını anlayabilir ve yanıt vermelerini sağlayabilirsem, ihtiyaçlarımı karşılayacağım.”

Kaygılı güvensiz bağlanma stiline sahip kişilerin temel yaklaşımı yukarıdaki gibidir. Bu kişiler, kendilerine olumsuz, başkalarına ilişkin olumlu bir bakış açısına sahip olma eğilimindedir. Bu, partnerlerini kelimenin tam anlamıyla “daha iyi yarıları” olarak görebilecekleri anlamına gelir. Bu bağlanma stiline sahip bir kişi, kendisini diğer insanlara göre sevgiye daha az layık gördüğünden, partneri olmadan yaşama (ya da genel olarak yalnız kalma) düşüncesi yüksek düzeyde kaygıya neden olur. Başka bir deyişle, terk edilmekten derinden korkarlar.

Bu terk edilme korkusunu hafifletmek için kaygılı bağlanma stiline sahip kişiler ilişkilerinde güvenliği güçlü bir şekilde arzularlar ve bir partnerin ilgisi ve tepkisi onların kaygı duygularının çaresi olma eğilimindedir. Öte yandan, algılanan destek ve yakınlık eksikliği, kaygılı bağlanma stiline sahip kişinin daha yapışkan ve talepkar olmasına, ilişkiyle meşgul olmasına ve sevildiğine dair güvence arayışına girmesine yol açabilir.

Kaçınan güvensiz bağlanma
“Diğer insanlar mevcut değildir, onları reddediyorum. Kendimi korumak zorundayım. Eğer ihtiyaçlarımı inkar edersem reddedilmeyeceğim. Benden beklenenleri yaparsam reddedilmeyeceğim. Başkalarıyla ilgilenir ve kendi ihtiyaçlarımı reddedersem sevilirim.”

Kaçınan güvensiz bağlanma stiline sahip kişilerin temel yaklaşımı yukarıdaki gibidir. Bu kişiler, kendilerini tamamlanmış hissetmek için bir ilişkide olmak zorunda olmadığına inanma eğilimindedir. Başkalarına bağımlı olmak veya başkalarının kendilerine bağımlı olmasını istemezler. Desteğe ve bağ kurmaya ihtiyaçları olduğunu düşünmezler.

Bu bağlanma stiline sahip yetişkinler genellikle yakınlıktan veya derin duygulardan kaçınırlar, dolayısıyla diğer kişinin kendilerine bu şekilde bağımlı hale geldiğini hissederlerse ilişkiden kaçabilirler. Bu yüzden de gerçek bir ilişkiye dönüşmeyecek beraberlikler, belirsiz veya yasak ilişkiler yaşayabilirler. Ayrıca tartışma gibi potansiyel olarak duygu yoğunluğu yüksek bir durumla karşı karşıya kaldıklarında duygularını gizleme ve bastırma eğilimindedirler.

Dağınık güvensiz bağlanma
“Diğerleri istismarcıdır (ihmal; fiziksel, duygusal ve/veya cinsel açıdan). İhtiyaçlarımı karşılayamıyorum. Kendimi nasıl koruyacağımı bilmiyorum. ”Düzensiz bağlanma stiline sahip kişiler, ruh hallerine ve koşullara bağlı olarak hem kaygılı hem de kaçınmacı bağlanma özellikleri arasında bocalama eğilimindedirler. Bu nedenle bu bağlanma stiline sahip kişi, sosyal ilişkilerinde kafa karıştırıcı ve belirsiz davranışlar sergileme eğilimindedir. Bu kişiler için için partner ve ilişkinin kendisi genellikle hem arzunun hem de korkunun kaynağıdır. Korkulu-kaçınan kişiler bir yandan yakınlık isterken diğer yandan başkalarına güvenme konusunda sıkıntı yaşarlar. Duygularını tanıma ve tanımlama konusunda zorluk çekerler ve yoğun incinme korkusu nedeniyle güçlü duygusal bağlanmadan kaçınma eğilimindedirler.

Güvenli bağlanma
“Başkalarına güvenebilirim. Sevilebilir, yetenekli, anlamlı ve değerliyim. Benim dünyam güvende.” Şu ana kadar ele alınan üç bağlanma stili (kaygılı, kaçınan ve düzensiz) güvensiz bağlanma stilleridir; sağlıklı ilişkiler geliştirme ve sürdürmede yaşadıkları zorluklarla karakterize edilirler. Bunların aksine, güvenli bağlanma stiline sahip kişiler, duygularını açıkça ifade edebilirler. Dolayısıyla partnerlerine güvenebilir ve partnerlerinin de kendilerine güvenmesine izin verebilirler.

Güvenli bağlanma stiline sahip biriyle ilişkiler dürüstlüğe, hoşgörüye ve duygusal yakınlığa dayanır. Bu bağlanma stiline sahip biri ilişkilerinde sıklıkla başarılı olsa da, kendi başına kalmaktan da korkmaz. Güvenli bağlananlar kendileri ve başkaları hakkında olumlu bir görüşe sahip olma eğilimindedirler, bu nedenle dışarıdan onay aramazlar; duygularını başarılı bir şekilde tanıyıp tanımlayabilirler.