ANASAYFA   >   ANNE   >   10 soruda Kordon Kanı

10 soruda Kordon Kanı

12 Eylül 2017

– Yaşam Bankası-FamiCord Group katkılarıyla hazırlanmıştır.-

 Hamile misiniz? Peki Kordon kanı saklatmayı düşündünüz mü? Yoksa ne işe yaradığından emin değil misiniz? “Allah korusun hastalığı çağırmayalım,” diyenlerden misiniz? Ya da “Türkiye’de bu işler gerektiği gibi yapılmaz kim bilir hangi şartlarda saklıyorlardır?” diye şüpheyle yaklaşanlardan mısınız? Eğer öyleyse bu yazı sizleri ilgilendiriyor….

 

Kök hücre nedir?

Kök hücreler, insan vücudunda bulunan ve her türlü vücut yapısı hücresine dönüşme kapasitesine sahip temel hücrelerdir. Vücutta onarım ihtiyacı olan bölgeye giderek, gereken hücre tipine dönüşür ve hasarı onarırlar. Örneğin: Problem bağışıklık sistemindeyse veya organ hasarı varsa bu yapıyı oluşturan hasarlı bölgeye giderek gerekli tamiratı yaparlar. Yani, hangi tip hücre ve dokuya ihtiyaç varsa ona dönüşürler.

Kök hücre tedavisinde kullanılan kaynaklar temel olarak kordon kanı, kemik iliği ve periferal kan olarak bilinmektedir. Yaşlanmayla beraber doku, organ iyileşmelerinin daha yavaş ve güç olduğu bir gerçektir. Vücutta kök hücrelerin en fazla bulunduğu zaman anne karnındaki bebeklik çağıdır. Buna bağlı olarak da en naif ve zengin kök hücre kaynağı olarak da kordon kanı geçmektedir.

Kordon kanı nedir?

Bebek, anne karnındaki yaşamında, göbek kordonu aracılığı ile anne kanından beslenir. Bu beslenme direk olarak anne damarlarına bağlanarak değil, plasenta (bebeğin-eşi) aracılığı ile olur. Plasenta, bebek ile anne arasındaki besin ve oksijen alışverişini sağlayan bir yapıdır.

Kordon kanı, bebeğin doğumundan sonra plasentanın ve göbek kordonunun içinde kalan kandır. Yakın zamana kadar bu kan tibbi atık olarak uzaklaştırılmaktaydı. Oysa bir bebeğin göbek kordonunda bulunan kan kök hücreleri (Hematopoetik) sayesinde hayat kurtarma gücüne sahiptir. Kordon kanı kök hücreleri başta lösemi (kan kanseri) ve akdeniz anemisi gibi sıklıkla görülen kan hastalıkları, genetik ve metabolik hastalıklar dâhil 80’den fazla hastalıkta günümüzde tedavi kaynağı olarak kullanılmaktadır.

Kordon kanı nasıl alınır?

Bebek dünyaya geldikten sonra ilk olarak göbek kordonu klemplenir ve kordon kanı, içinde pıhtılaşmayı önleyen madde bulunan kan torbasına alınır. Bu aşamada anneye ya da bebeğe herhangi bir cerrahi işlem yapılmaz. Kordon kanı ve dokusu alım işlemi, bebek ve anneye herhangi bir zarar vermez veya komplikasyon oluşturmaz. Kordon kanı alımı sırasında direkt olarak anne veya bebekten kan alınmadığı için herhangi bir acı hissi kesinlikle duyulmaz. Toplanmış olan kan 48 saat içerisinde laboratuvara yollanır. Bu aşamada kordon kanı kök hücrelerine ayrıştırılır. Özel Laboratuvar tetkiklerinden geçirilir. Daha sonra azot tanklarında -196°C’de dondurularak saklanır.

Kordon dokusu neden saklanır? Hastalık

Göbek kordonu, bebeği anne karnında besleyen damarların etrafını saran, onları dış etmenlere karşı koruyan dokudur. Doğum gerçekleştikten sonra işlevi kalmadığı için atılır. Aslında göbek kordonunda kordon kanından farklı kök hücreler (Mezenkimal) bulunur. Bu kök hücreler kemik, kas, kıkırdak, yağ, sinir, karaciğer dokusu gibi pek çok dokuya dönüşebilir. Kordon dokusunda bulunan kök hücreler Tip-1 Diyabet, Kalp ve Damar Hastalıkları, Felç, Alzheimer, Parkinson, Kemik ve Kıkırdak Hasarı gibi pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilir. Yine bilimsel çalışmalar göstermektedir ki kan hastalığı sebebiyle kişiye kök hücre nakli yapılacağı zaman hem kordon kanındaki hem de kordon dokusundaki kök hücrenin birlikte verilmesi, yeni ve sağlıklı kan hücresi oluşturma sürecini hızlandırıp, naklin başarısını artırmaktadır.

Saklanan kordon kanı başka insanlar için de kullanılabilir mi?

Kordon dokusu kök hücreleri ile yapılacak nakilde alıcı ve verici arasındaki doku uyumu gerekliliği minimumdur. Bundan dolayı kordon dokusu kök hücreleri sadece bebeğin kendisi için değil, kardeşleri, anne-babası, hatta büyükanne-büyükbabası için bile kullanılabilir. Ayrıca kordon dokusu kök hücreleri laboratuvarda kültür ortamında çoğaltılabilir. Böylece tüm aile için ihtiyaç dâhilinde ulaşılabilir bir kaynaktır.

Kordon dokusu saklanması için yaklaşık 10-15 cm kadar bir göbek kordonu parçası kesilir ve içinde koruyucu maddeler bulunan sıvı içeren ayrı bir kaba konulur. Laboratuvar ortamında kök hücrelerine ayrıştırılıp saklanır. Böylece ulaşılabilir bir tedavi kaynağı olarak muhafaza edilir.

Kordon kanı saklamanın yararları nelerdir?

Kordon kanı kök hücreleri başta lösemi (kan kanseri) ve akdeniz anemisi gibi tüm dünyada ve yurdumuzda sıklıkla görülen kan hastalıkları dâhil 80’den fazla hastalıkta günümüzde kullanılmaktadır. Ülkemizde, her yıl 16 yaşın altında 1.200-1.500 yeni lösemili çocuk vakası bildirilmektedir. Sadece bu tabloda bile, kordon kanı binlerce lösemi hastasının tedavisi için kıymetli bir kaynak oluşturabilmektedir. İçerik olarak da ele alındığında kordon kanı kök hücrelerinin, kemik iliği ve periferik kan gibi diğer kök hücre kaynaklarına göre, yeni doğmuş bir bebeğin kök hücreleri olmasından dolayı çoğalma ve farklılaşma yeteneği çok yüksektir. Böylece kordon kanı kök hücreleri, sadece bebeğin kendisi için değil aynı zamanda, başta mevcut veya olası kardeşleri dahil olmak üzere doku uyumu olan tüm aile bireyleri için kullanılabilir bir kaynak oluşturmaktadır.

Kordon kanı hangi şartlarda ve ne kadar süreyle saklanabilir?

Toplanan kordon kanı en geç 48 saat içinde Ankara’daki GPM kalitesinde olan laboratuvarımıza ulaştırılmak üzere Yaşam Bankası-FamiCord Group yetkilileri tarafından alınmaktadır. Laboratuvara ulaşana kadar bu kan oda sıcaklığında muhafaza edilmelidir. Hava aşırı sıcak olmadığı müddetçe buz, kuru buz gibi soğutucular kullanmaya veya buzdolabına koymaya gerek yoktur. Asla derin dondurucuya konmamalıdır. Laboratuvar ortamına ulaşan kan ve doku, kök hücrelerine ayrılır. Daha sonra, dondurma tekniklerinden biri olan kademeli dondurma metodu ile kök hücreler dondurulur ve azot tanklarına yerleştirilerek

-196°C’de saklanmaya başlanır. Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir çalışma, Dünya üzerinde en uzun süre saklanan kordon kanlarından biri olan 23,5 yıllık bir örneğin canlılığını %90’ın üzerinde koruduğunu göstermiştir. Bu çalışmaya dayanarak kordon kanı kök hücreleri ömür boyu saklanabilir olarak yorumlanmaktadır.

Kordon kanı saklanması herkes için uygun mudur?

Kordon kanı saklanması pratik bir metottur ve herkes için uygundur. Doğumun normal doğum veya sezaryen olmasının saklama üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Aile Kordon Kanı Bankacılığı kapsamında makul maliyetlerle bu saklama işlemi tüm aileler için sunulabilen bir hizmettir. Sadece doğum öncesi deneyimi ve kalitesiyle güvenilir bir firma ile kordon kanı saklama hizmeti hakkında detaylı bir şekilde görüşüp, kesin kararın verilmesi gerekmektedir.

Kordon kanıyla tedavi edilen hastalıklar nelerdir?

Lösemi, lenfoma, talasemi, kemik iliği kanseri gibi kan kanserleri, bağışıklık sistemi hastalıkları, metabolik ve genetik hastalıkların tedavisi olmak üzere 80’den fazla hastalıkta kordon kanı kaynaklı kök hücre nakli uygulanmaktadır. Bugüne kadar 35.000’den fazla kordon kanı kök hücreleri ile yapılan nakil sayesinde, pek çok ölümcül hastalığın tedavi edilebileceği gösterilmiştir. Bununla birlikte hem kordon kanı hem de kordon dokusu ile Kalp Hastalıkları, Tip 1 Diyabet, Serebral Palsi, Otizm, Parkinson, Alzheimer ve Crohn hastalığı gibi günümüzde ön plana çıkan, pek çok hastalıkta klinik çalışmalar gerçekleştirilmiş ve olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Aslında bu tedavi alanı gün geçtikçe genişleyen ve umut vaat eden bir kapasiteye sahiptir.

Bu hastalıklar kordon kanıyla nasıl tedavi edilir?

Kordon kanı kök hücreleri, tedavide genel anlamda nakil malzemesi olarak kullanılır. Günümüzde Türkiye’de 50’nin üzerinde nakil merkezi bulunmakta ve bu metot hem bu kliniklerde, hem de yurt dışındaki nakil merkezlerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Nakil planlaması, ilgili Hematoloji hekimi tarafından hastalığın cinsine, hastanın yaşına, kilosuna ve tıbbi durumuna göre ayarlanmaktadır ve her hastaya özel bir biçimde uygulanmaktadır. Özellikle donanım ve tecrübe açısından uygun bir klinik seçilmesi naklin başarısında son derece önemlidir.

Kordon Kanı veya Dokusu saklatırken nasıl bir kurum seçmeliyim?

Kordon kanı saklamaya karar vermek kadar, nerede saklanacağı da çok önemli bir detay. Bu kapsamda ailelerin mutlaka dikkat etmesi gereken konular:

  • Saklama gerçekleştirilecek olan özel bankanın bu konuda ilgili izinleri mevcut mu? Alanında yeterli tecrübeye sahip mi?
  • Rutin izinlerin ötesinde ailelerine ilave bir standart veya hizmet sunabiliyor mu?
  • Uluslararası bağlantıları var mı? ve uluslararası yüksek standartlarda hizmet kalitesi ve içeriği sunabiliyor mu?
  • Bu alanda bilimsel altyapı ve desteğe sahip mi?

Aslında Avrupa’da tüm gebelere bu konu hakkında bilgi verilmesi 2012 yılında çıkan bir Avrupa Birliği Yönergesine göre zorunlu. Yaşam Bankası-FamiCord Group bu görevi ilgili hastane, hekim ve ebelerin desteğiyle düzenli olarak yapıyor.

Bebeğinizin kordon kanını saklamayı düşündüğünüzde veya saklatmaya karar verdiğinizde www.kordonkanibankasi.com adresinden detaylı bilgi alabilir veya yetkili kişilere ulaşabilirsiniz.

 

 

 

 

Yorum Yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir