ANASAYFA   >   BEBEK / ÇOCUK   >   Pek ciddi olmayan ameliyatlar

Pek ciddi olmayan ameliyatlar

1 Nisan 2019

Yazan: Marisa Cohen / İllüstrasyonlar James Yang

Milyonlarca çocuk, hayatlarının ilk birkaç yılında bu prosedürlerden biriyle yüz yüze gelecek. Ancak merak etmeyin, göründüğü kadar korkutucu değiller.

Elektif cerrahi sözü aklınıza yağ aldırma, göğüs silikonu ve karın sıkıştırma gibi ameliyatları getirilebilir ama yetişkinlerin bu kozmetik tercihleri ve çocuğunuz olduktan sonra duyabileceğiniz seçenekler arasında dünya kadar fark var. Phoenix Çocuk Hastanesi’nde Cerrahi Başhekimi olan Dr. Daniel Ostlie “‘Elektif’ terimi, bademcik ameliyatı gibi acilen yapılması gerekmeyen, ancak yine de sağlık açısından faydalı olabilecek prosedürler için kullanılıyor,” diye açıklıyor. Apandisit gibi hayati tehlike içeren kondisyonlar olmadığı için, size uygun bir zamanda (birkaç hafta, ay veya yıl sonra) yapılmak üzere planlayabilirsiniz.

Bununla birlikte, bir ameliyatın “elektif” olması, tercihe bağlı olduğu anlamına gelmiyor. Elektif prosedürlerin düzeltebileceği kondisyonlar kendi hâline bırakıldığında daha ciddi sağlık ve gelişim sorunlarına yol açabilir. Dr. Ostlie “Cerrahlar genellikle duruma ‘Bekleyip gözlemleyelim,’ diyerek yaklaşır,” diyor. Genel olarak önce diğer tedaviler denenir, ancak ameliyatı erkenden yaptırmanın da faydaları olabilir. En yaygın pediatrik elektif ameliyatlara dair bilmeniz gerekenler, işte bu yazıda.

Bademcik ve Lenf Bezi Ameliyatı

Nedir: Her yıl 500 bin Amerikalı çocuk bademcik ameliyatı geçirir ve pek çoğuna lenf bezleri de dahildir. 1959’da görülen yaklaşık 1,4 milyon ameliyattan bu yana azalma var, ancak yine de sık yapılan bir prosedür. Yine de çoğumuz bademciklerin genzimizin gerisinde durup mikropları filtreleyen iki parça doku olduğunu bilmeyiz bile. Lenf bezleri de benzer bir iş görür ve daha yukarıda, burunun arkasında yer alırlar. İkisinden biri veya ikisi birden çok büyük veya streptokok ya da diğer enfeksiyonlar nedeniyle sürekli iltihaplı olduğunda, konuşma ve yutkunma üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bu da çocuğun gece boyunca birkaç saniye nefes almasını durduran uyku apnesine ve horlamaya neden olabilir.

Los Angeles’taki Cedars-Sinai Tıp Merkezi’nde Pediatri KBB cerrahisinde uzmanlaşmış bir otolaringolojist olan Dr. Gene Liu, “İyi uyuyamamak, çocukların enerji seviyesini ve okulda dikkatlerini ne kadar toparlayabildiklerini etkiler,” diye açıklıyor. Hatta günümüzde bademcik ameliyatlarının çoğunluğu kronik boğaz enfeksiyonlarını değil, uyku apnesini tedavi etmek için yapılıyor. Doktorunuz tonsilotomi adı verilen, bademciklerin küçük bir kısmının yerinde bırakıldığı ve daha hafif bir versiyonunu önerebilir. Dr. Liu “Bunun avantajı, nekahet döneminin daha az sancılı geçmesidir,” diye açıklıyor. “Ancak geride bırakılan doku gelecekte tekrar enfeksiyon kapabilir ve ikinci bir ameliyat gerekebilir.”

Ne zaman yapılır: Normalde 15 dakikadan kısa süren bu prosedürler herhangi bir yaşta yapılabilir, ancak Dr. Liu çoğu çocuğun enflamasyonlarla ilk karşılaştığı 2 ila 6 yaş arası dönemde yaptırdığını söylüyor. Semptomlar bir sorun hâline gelmeye başladığında doktorunuz seçenekleri açıklayacaktır.

Nekahat: çocuğunuz lenf bezlerini aldırırsa, Dr. Liu prosedür gününde biraz parasetamol veya ibuprofen alabileceğini ve yaklaşık bir hafta kadar geniz akıntısı olabileceğini söylüyor. Bademciklerde ise boğazın gerisindeki derinin iyileşmesi yaklaşık iki hafta sürüyor. O zamana dek yutkunmak veya soğuk ve yumuşak olmayan herhangi bir şey yemek acı verecek (yaşasın, dondurma!).

Kulak Kanalı

Nedir: Bazı bebeklerin mutsuz edip ateş çıkaran kronik kulak enfeksiyonlarına yatkınlığı var. Rahatsızlığı hafifletmek adına, doktorlar orta kulaktaki enfeksiyona neden olan birikintiyi çekmek için kulak zarına (bir haşhaş tohumu çapında) küçük bir tüp takıyor.

Bu prosedür yılda yarım milyondan fazla yapılıyor. Pnömokok aşısının geliştirilmesinden itibaren son 20 yılda azalsa da, yaygınlığını sürdürüyor. Dr. Liu “Sık sık kulak enfeksiyonu yaşayan çocuklara sürekli antibiyotik vermek istemiyoruz, çünkü bu bağırsak florasını değiştirebilir, gastrointestinal rahatsızlığa neden olabilir ve mikrobun antibiyotiğe direnç geliştirmesine katkıda bulunabilir,” diye açıklıyor. Bir kulak durmaksızın tıkalı olduğunda işitme kaybına ve konuşmanın geç gelişmesine neden olabilir. “Sıvı üç ay boyunca kulakta kaldığında, çocuk kayda değer ölçüde geride kalmadan önce bu döngüyü kırmak isteriz,” diye ekliyor.

Ne zaman yapılır: Ameliyat genellikle 6 aylık ila 2 yaş arası çocuklarda yapılıyor. Dr. Liu çoğu çocuğun 4 yaşına geldiğinde östaki borusu gelişmiş olduğu için kulak sorunlarını atlattığını söylüyor. İşlem bir ameliyathanede yapılıyor ve Dr. Liu operasyonun kulak başına bir dakikadan kısa sürdüğünü belirtiyor. Çok hızlı olduğu için, çocukların anesteziyi genellikle damardan almasına gerek kalmıyor ve aynı dişçi muayenesinde olduğu gibi maskeyle soluyorlar.

Nekahet: Çocuğunuz prosedürün hemen ardından biraz sersemlemiş olacak, ama kulak delme işleminden daha fazla hissedilmediği için ağrı kesiciye ihtiyaç bile duymayabilir. Tüpler genellikle bir-iki yıl sonra kendiliğinden çıkar, ancak bazı durumlarda manuel olarak çıkarmak için bir başka küçük ameliyat gerekebilir.

Nedir: Bebeklerin (daha çok erkek olanların) yaklaşık yüzde 5’i, alt karın duvarlarında bağırsaklarının aradan çıkarak şişkinlik yaratma-sına neden olan bir yarıkla doğar. Ağrı yapmasa da, bağırsağa kan akışının kesilebileceği düğümlü bağırsak gibi daha ciddi komplikasyonlardan kaçınmak için bunun onarılması gerekir. Cerrahlar onarmak için ya kasıkta bir kesik açar ya da göbek deliğinden içinde bir kamera ve küçük ameliyat gereçleri bulunan ince bir tüp geçirilen bir laparoskopi ameliyatı yapar.

Ne zaman yapılır: İnguinal herni kendi kendine iyileşmediği için, ameliyat genellikle bebek en fazla birkaç aylıkken yapılır. (Göbek bağının içinden geçtiği deliğin hemen kapanmaması anlamına gelen ve çok daha az görülen bir kondisyon olan göbek fıtığı için, cerrah genellikle çocuk 4 yaşına gelene dek kendi kendine kapanıp kapanmadığını gözler.)

Nekahet: Çocuğunuz hastaneden aynı gün evine döner ve siz de onu rahatlatmak için parasetamol veya 6 aylıktan büyükse ibuprofen verebilirsiniz. Çocuğunuzun ihtiyaç duyması halinde doktoru daha kuvvetli bir ağrı kesici için reçete yazabilir. 48 saat sonrasında banyo yapacak kadar iyileşmiş olacaktır.

İnmemiş Testis Onarımı

Nedir: Rahim içinde, oğlan çocuklarının testisleri karnında, böbreklerinin yakınında gelişir ve üçüncü trimesterde testis torbasına doğru iner. Ama zamanında doğan çocukların neredeyse yüzde 5’i ve prematüre bebeklerin üçte birinde bir testis (veya bazen ikisi de) bu yolculuğu tamamlayamaz ve hedefine varması için yardıma ihtiyaç duyar. Cerrah, orşipoeksi adı verilen ameliyat sırasında kasık ve testis torbasında küçük bir kesik açar ve yukarıda kalan testisi aşağı çeker.

Ne zaman yapılır: İnmemiş testisler bazen bebeklerin ilk 3. ila 6. ayları arasında kendi kendilerine iner (ve testosteron artışına neden olurlar), Dr. Ostlie cerrahların bu nedenle genelde bu sürenin geçmesini beklemenizi tavsiye ettiğini söylüyor ama operasyon en geç iki yaşına dek yapılmalıdır, çünkü daha fazla ertelemek ameliyat sırasında komplikasyona veya doğurganlık sorunlarına yol açabilir.

Nekahet: Hassasiyetini veya şişliği rahatlatmak için çocuğunuza ibuprofen veya parasetamol verebilirsiniz. Tahmin edebileceğiniz üzere, bisiklet gibi üzerine oturulan oyuncaklarla birkaç hafta oynamaması gerekir.

Yorum Yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir