6 Soru 6 Cevap: Hamilelikte diş sağlığı

Yazan: Diş Hekimi Aslı Çoban

Ağız ve diş sağlığı konusunda önemli dönemlerden biride hamilelik dönemidir; hormonal dengenin ani değişimine bağlı olarak, özellikle dişetleri iltihaplanmaya çok yatkın olur. Bu nedenle bu dönemde kullanılan yanlış yöntemler bazen sağlıklı dişlerin bile kaybına yol açar.

Her hamilelikte bir diş kaybedilir mi?

Hamilelik sırasında bebeğin kendisi için gerekli olan kalsiyumu annenin dişlerinden alarak annesinin dişlerinin çabuk çürümesine yol açtığı, bu sebepten ötürü anne adaylarının diş kaybına uğradığı şeklindeki düşünce bilimsel bir gerçeği yansıtmaz çünkü, hamilelikte dişlerden kalsiyum çözünmemesi olmaz.

Gebelikte bebeğin ve annenin kemiklerinin sağlıklı olabilmesi için anne adayının, günlük olarak 122 ile 1500 mg kalsiyum alması gerekiyor. Anne eğer kalsiyum ihtiyacını gıdalardan karşılayamazsa, bebeğin gelişimi için gerekli olan kalsiyum annenin kemiklerinden karşılanır.

Ancak anne adayı, hamilelik döneminde iyi beslenir yeterli ağız ve diş bakımı yaparsa bu dönem, normal dönemden farklı bir diş sorunu ile karşılaşmaz.

Dişler daha az mı fırçalanmalı?

Gebelik hormonlarının etkisi ile diş etleri daha çabuk kanar. Bu nedenle gebeler, dişlerini fırçalamaktan kaçınır ancak anne adayları, hamilelik döneminde diş sağlığına daha fazla özen göstermelidir; sabah kahvaltıdan sonra ve akşam yatmadan önce dişler özenli bir şekilde fırçalanmalıdır.

Diş çürüğü tedavi edilir mi?

Planlanmış bir gebelikte önceden tüm ağız içi muayene ve gerekli röntgenler alınarak, önceden önlemler alınması gebelik sürecinin sorunsuz geçmesine neden olur. Dişlerde çürük varsa hamilelik öncesi tedavi edilmelidir. Hamilelikte çürük dişler erken doğuma, bebeğin düşük kilolu doğmasına yol açabilir.

Diş taşı (plak) temizliği yaptırılır mı?

Hamilelik döneminde ağız ve diş sağlığına normal dönemden daha fazla özen göstermelidir. Hamilelik sırasında oluşan hormon artışı ,ağız mukozasını dış etkenlere karşı daha hassa yapar. Bu nedenle hamilelik döneminde 3-4 aylık periyotlarla diş taşı temizliği yaptırmak zorlaşan ağız hijyenini korumak için ideal bir yoldur.

Hamilelik döneminde dental tedaviden kaçınmak gerekir mi?

Bebeğin organ gelişim evresi olan hamileliğin ilk 3 ayında  dental tedaviden kaçınılması gerekiyor. Fakat acil müdahale gerektiren durumlar var ise -diş yada diş eti iltihabı gibi- var olan enfeksiyonun bebeğin gelişimini dental tedavinin olumsuzluklarından daha fazla etkileyebileceği düşüncesi ön plana alınmalı ve bir jinekoloğun önerileri doğrultusunda dental tedavi yapılmalıdır.

Ağız gargarası yapılır mı?

Gebelikte ağız gargaraları yada ılık tuzlu su ile gargara yapılmalıdır. Özellikle ılık tuzlu su diş etlerini rahatlatır ve diş eti hassasiyetini azaltır.

Peki ya çocuklar?

Süt dişlerinin öncelikli görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır ve konuşmanın düzgün gelişimi süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Ayrıca süt dişleri kendilerinin yerine gelecek olan dişler için koruma ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapar. Süt dişi erken çekildiği zaman  bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkıyor. Kendisi yerini terk edene kadar sağlıklı bir şekilde kalması çok önemlidir. Süt dişlerinde meydana gelen çürüme, dişin düşmesi beklenmeden mutlaka tedavi edilmelidir.

Süt dişleri normal dişlere oranla daha çok organik madde içerir. Bu nedenle çürümeye daha yatkın olur ve daha kolay ve hızlı çürürler. Çocuklar, çürüklerin erken dönemde neden olabileceği soğuk-sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamıyor. Olayı ancak dayanılmayacak kadar ağrı olması durumunda fark ediyorlar ki, bu durumda çok geç kalınmış olabiliyor. Çocukların ağız bakımına bizler kadar dikkat edemeyecekleri de bir gerçek. Ve tabi ki sık sık çocuklara söylediğimiz gibi çok şeker ve şekerli yiyecekler yemekte çürüklere neden olabiliyor. Buna meyve suları da dahildir.

Çocuklarda ne zaman diş fırçalanmalı?

Bebeklerde, 6-8 aylıkken (ilk dişler ağızda görüldüğünde)temizleme işlemi başlamalı. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri temiz bir tülbent yada gazlı bezle dilmek iyi olur.

Çocuklarda ise diş fırçası kullanımına çocuğun dişlerinin çıkmasından sonra (2.5-3 yaşında) başlanmalı. Okul öncesi çocuklarda diş fırçalaması için bir teknik uygulatmak çok zor. Bu yaşlarda önemli olan çocuğa diş fırçalama alışkalığını kazandırmak. Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen kısmını fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara ve çiğneyici yüzeylerini de iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalama, anne-baba kontrolünde yapılmalıdır. Üç yaşına kadar diş macunu kullanımı önerilmez.