- Tuvalet eğitimi için 6 önemli kural
- Çocuklar neden sık hastalanır?
- Ödül-ceza ile öğrenme kalıcı olmuyor
- Mutlu hissetmenin yöntemleri
- Dudak dolgusunda 2023 trendleri
- Tüp bebek tedavisinde “yaş” başarı oranını etkiliyor
- Sağlıklı gebelik için neler yapılmalı?
- Yüksek ateş düşüğe neden olabilir!
- Bu yıl gerçekten farklı olsun
- Hangi vitaminlerin eksikliği uykusuzluğa yol açar?
5 yaşından büyükse ve bazı sesleri çıkartamıyorsa…

Çocuğunuz kelimeleri tam söyleyebiliyor mu? Yaşına göre hangi kelimelerin harflerinde değişiklik yapması normal hangilerinde değil? Çocuğun 5-6 yaşlarına kadar hemen hemen bütün konuşma seslerini öğrendiğine dikkat çeken uzmanlar, yaşın ilerlemesiyle birlikte bazı sesleri çıkaramamanın önemli bir işaret olduğunu belirtiyor. Biz de detayları Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Dil ve Konuşma Bozuklukları Uzmanı Gözde Malkoç’a sorduk.
Kişisel sesleri gerçekleştirmesi ile başlar
Çocukların konuşma seslerini öğrenme süreci bebeklik döneminde başlar. Bu dönemden itibaren gelişimi dikkatle takip edilmeli. Öncelikle ses bilgisi, dil gelişimi sürecinin en başından bebeğin sese yanıt vermesi, gelen sesleri model alması ve kendi kişisel sesleri gerçekleştirmesi ile başlar. Çocuklar bebeklik döneminde öncelikle ünlü sesleri çıkartır ve bütün konuşma seslerinin 5-6 yaşlarına kadar öğrenir.
Tipik gelişen çocuklar, 5-6 yaşlarında hemen hemen bütün konuşma seslerini öğrenmiş olurlar
Bebeklik döneminde çıkarılan bu ünlü sesler ağlama, bağırma, neşe durumlarını yansıtmak için kullanılan seslemelerdir. Ünlü seslere, daha sonra /b, k/ gibi sesler eklenir. /b/ sesinde iki dudağın kapanması gibi seslerin davranışları, kullanımları çocuklar tarafından zamanla örtük olarak öğrenilir. Tipik gelişen çocuklar, 5-6 yaşlarında hemen hemen bütün konuşma seslerini öğrenmiş olurlar. Seslerin öğrenilmesi ve söylenebilmesi tabi ki katı bir sıraya bağlı değildir.
Duyduğu ve ayırt ettiği sesleri öncelikli olarak kullanmaya başlar
Çocuğa basit gelen, kolay çıkartabildiğinden başlayarak gelişim seyreder. Başlangıçta, b, p dudak seslerini daha kolay ayırt ederken k, g, t, d gibi sesleri ayırt edemeyebilir. Çocuk anadilinde olan, duyduğu ve ayırt ettiği sesleri öncelikli olarak kullanmaya başlar.
Çıkartılan sesler yer değiştirir
Henüz edinmemiş olduğu sesler ise çıkartılan seslerle yer değiştirir. Çocuk, k sesini çıkartamıyorsa kapı yerine tapı diyebilir, kapı örneğinde olduğu gibi sözcük başı pozisyonda k sesini çıkartamıyorken sözcük sonu pozisyonda aynı sesi kaşık yerine taşık şeklinde çıkardığı da görülebilir. Sesbilgisel gelişim, k sesi gibi sesbirimler, ‘bak’ gibi sesbirimlerden oluşan heceler sesbirimlerin dizilişine özgü kurallarla birlikte vurgu tonlamaların edinilmesini de içerir.
Erken müdahale önemli
Çocuğun 5-6 yaşlarına kadar hemen hemen bütün konuşma seslerini öğrendiğine dikkat çeken 5 yaşından büyük çocuklarda bazı sesleri çıkaramamanın önemli bir işaret olduğunu belirterek “Çocuğun ilerleyen dönemde bazı sesleri çıkaramaması ebeveynleri de tedirgin ediyor. Ebeveynler, ‘Çocuğum hala bebek gibi konuşuyor’, ‘Çocuğun bazı harfleri söyleyemiyor’ veya ‘çocuğum peltek konuşuyor’ şeklinde çocuklarının konuşmasına yönelik endişe yaşayabiliyor. İşte bu şikayetler, sesbilgisel gelişim ile açıklanabilir. ‘’Çocuğun konuşmasına yönelik endişeler varsa bir uzmana başvurulması erken müdahalede büyük önem taşımaktadır.” uyarısında bulundu.
Okuma yapmak istemeyebilir
Bebeksi konuşma, konuşma sesini öğrenen bir çocuk için uygun davranış değildir. Çocuk erken dönemde konuşmasının kabul edilmesinden bir rahatsızlık duymasa da ilerleyen dönemlerde ben neden söyleyemiyorum şeklinde konuşmasından sitem edebilir. Örneğin sıklıkla r sesini çıkaramamaktan dolayı her yaştan kişi kliniğe başvurmaktadır. Birey arıya ‘ben buna ayı demek istiyorum artık’ şeklinde ifadeler kullanabiliyor. Konuşmasına karşı biraz daha hassas olan kişiler, ilerleyen dönemlerde arkadaşlarıyla konuşurken o sesin olduğu kelimeleri kullanmaktan kaçınabilir ya da sınıfta okuma yapmak istemeyebilir.
Konuşma okul başarısını olumsuz etkiliyor
Çocuklarda dil becerileri yaşla birlikte gelişiyor. Uzun ve karmaşık cümle yapılarını kullanan çocuklarda, çıkartılamayan seslerin olması konuşma anlaşılırlığını epey düşürecektir. Aynı zamanda çıkarılamayan seslerin fazla olması okul çağı dönemde okuma ve yazma becerilerini olumsuz etkileyecektir. Bahsedilen bu nedenlerden dolayı çocuğun sesbilgisel farkındalığı ve seslerin çıkartılmasına engel olan anatomik yapılar uzman bir dil konuşma terapisti tarafından değerlendirilmelidir. Gerekli görüldüğünde
İlgili Yazılar
Son Haberler
-
Tuvalet eğitimi için 6 önemli kural
Tuvalet eğitiminin zamanı çocuktan çocuğa göre farklılık gösterebilir. Tuvalet eğitiminin...
- Eklendi Ocak 30, 2023
- 0
-
Çocuklar neden sık hastalanır?
Çocukların bağışıklık sistemi yeterince gelişmemiş olduğu için yetişkinlere göre daha...
- Eklendi Ocak 27, 2023
- 0
-
Ödül-ceza ile öğrenme kalıcı olmuyor
Karnenin bir başarı ya da başarısızlık ölçütü değil değerlendirme aracı...
- Eklendi Ocak 20, 2023
- 0
-
“Hayalimdeki Doğa” resim yarışması
Memorial Sağlık Grubu, 18 yıldır Türkiye’nin dört bir yanından çocuğa...
- Eklendi Ocak 18, 2023
- 0
-
Nebulizatör nedir, ne için ve nasıl kullanılır?
Nebulizatör, solunum yollarını rahatlatmak ve tedavi etmek için kullanılan bir...
- Eklendi Ocak 12, 2023
- 0
-
Çene estetiği…
Kendinizi daha güzel ve daha iyi hissetmek için küçük doğal...
- Eklendi Ocak 11, 2023
- 0
-
Mutlu hissetmenin yöntemleri
Hepimiz hayatta belli mücadeleler verir ve bazı yorgunluklar yaşarız. Herkesin...
- Eklendi Ocak 5, 2023
- 0
PARENTS TV
YAZARLAR
-
Denizde on gün
Davet Mimi’ye geldi, “biz ailece tekneyle kıyıları dolaşacağız, Mimi...
- 9 Eylül 2020
- 0
-
Bu yaz İstanbul’da
Temmuz’un ikinci yarısına kadar tezimle uğraştım. Acayip bir harala...
- 8 Ağustos 2020
- 0
-
İlk ders, ilk kazanç
Talia, neredeyse 16 yaşında. Dersleri, aktiviteleri, arkadaşları, sevdikleri, bildikleri,...
- 7 Temmuz 2020
- 0
-
Ve bir Kez Daha Dijital Medya Okur Yazarlığının Önemi
Yazan: Birsu Şentürk @nestendrestzekeriyaköy Hayat bize Dijital Medya Okur...
- 5 Mayıs 2020
- 0
0 yorum