Menopoz ile ilgili merak edilen 11 soru

Her kadın için farklı belirtilerle kendini gösteren menopoz dönemi; kiminde sıcak basmasının en yoğun olduğu kiminde soğuk basmasının en yoğun olduğu şekilde kendi varlığını hissettirebiliyor. Normal şartlarda 45-55 yaş arası tüm kadınlarda görülebilen menopoz, bazen daha erken de görülebiliyor. Peki bunun nedenleri nedir? Menopoza giriş yaşı genetik yatkınlık gösterir mi? Liv Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gamze Baykan Özgüç 11 madde de menopozla ilgili merak edilen soruları yanıtladı.

1. Menopoza kaç yaşında girilir?
Ortalama menopoz yaşı 45-55 aralığı olarak söylenebilir, ancak bazen daha erken veya geç yaşlarda da adet kesilebilir.

2. Premenopoz ve menopoz arasındaki fark nedir?
Adetten tam kesilmeden önceki döneme premenopoz denir. Bu dönemde de adet olunur, fakat uzun veya sık aralıklı kanamalar ile geçen bir dönemdir. Yumurtalıklarda az da olsa yumurtlama fonksiyonu vardır. Bu yüzden gelişen östrojen hormon eksikliği ile düzensiz adet dönemi yaşanır. Bu dönem birkaç aydan birkaç yıla kadar farklılık gösterir.

3. Vücutdaki östrojen seviyesinin azaldığına ilişkin belirtiler nelerdir?
Öncelikle adet döneminde düzensizlikler, kanama miktarındaki değişiklikler dikkat çekicidir. Huzursuzluk, uykusuzluk, nöbetler halinde tarif edilen sıcaklık hissi, terleme, kilo alımı en sık yaşanan şikayetlerdir. Menopoz süresinin ilerlemesiyle geçen zamanda kemik erimesi (Osteoporoz), genital bölgede kuruluk, kaşıntı, idrarda yanma, idrar kaçırma, cinsel ilişkide zorlanma tarif edilen şikayetler arasındadır.

4. Sıcak basması yaşadığımı nasıl anlayabilirim? Neler yapabilirim?
Azalan östrojen seviyeleri sıcaklık hissi, aniden gelen terleme, yüzde kızarıklık hali gibi kişiyi huzursuz, mutsuz eden duygusal stres hali yaratır. Yaşadığı ortamın sıcaklığını azaltmak, duruma uygun giyinmek, medikal tedaviye uygun menopozun ilk yıllarında olan kadınlara östrojen replasman tedavisi yapmak rahatlatabilir.

5. Menopoz kemik sağlığını nasıl etkiler?
Östrojen hormonu cilt, kemik, mesane, rahim, kalp damar yapısını da içine alan sistemler de olumlu etkiler sağlar. Eksikliği ile beraber kemik yoğunluğunda azalma, incelme, kırıklar, boy kısalığı, bel ağrıları yaşanabilir.

6. Kalp hastalıkları ile menopoz arasında bağlantı var mı?
İstatistiksel olarak kadınlarda kalp damar hastalıklarına rastlanma oranı menopozdan önce erkeklerden daha azdır. Bu dönem östrojen seviyesinin azalması ile menopoz döneminde kadınlar aleyhine artış gösterir.

7. Menopoz da annemle veya kız kardeşimle aynı belirtileri mi yaşarım?
Menopoz şikayetlerinden ziyade menopoza giriş yaşı genetik yatkınlık göstermekle birlikte, şikayetler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

8. Hormon replasman tedavisi benim için güvenli mi?
Menopoz döneminin getirdiği öncelikle ruhsal şikayetler nedeniyle hayat konforu bozulduysa ve nispeten erken yaşta menopoz tanısı konduysa hormon replasman tedavisi düşünülmelidir. Östrojenin ağızdan veya lokal kullanımları mevcuttur. Bu tedavi sıcak basması, terleme, uykusuzluk, genital kuruluk, idrar yaparken ve cinsel ilişkide zorlanma, kemik erimesi gibi sorunları azaltır. Tedaviye kişiye göre karar verilir. Meme kanseri, rahim kanseri, şidetli hipertansiyon, kan pıhtılaşma sorunları, tromboz, emboli hikayesi olanlarda tercih edilmez.

9. Menopozla başa çıkabilmek için hormon dışı seçenekler var mı?
Yaşam tarzını değiştirmek, sigara içmemek, kilo vermek, egzersiz yapmak, hobiler edinmek, aile ve arkadaşlık ilişkilerini geliştirmek kişide ruhsal sıkıntıları geri plana atmakta, hafifletmekte oldukça etkili olacaktır. Fitoöstrojen olarak adlandırılan doğal östrojen kullanımları söz konusudur. Bunlar içinde isoflavinol, soya, blackcohosh bitki ekstreleri en sık bilinenlerdir, ayrıca kalsiyum, d vitamini, e vitamini, kolojen, ginseng kullanımları da tercih edilir.

10. Menopozda tehlikeli olabilecek şikayetler nelerdir?
Menopoz döneminde vajinal kanama görülmesi, yumurtalıklarda görülen kistler, büyüyen myomlar, memede ele gelen kitle, bacak, bel ağrıları, varisler değerlendirilmelidir.

11. Menopoz döneminde hangi aralıklarla hangi kontrollerden geçmek gerekir?
Şikayet olmasa da seneden bir kere kontrol gerekir. Bu kontrollerde pap smear, ultrasonografi, meme ultrason ve/veya mamografi yapılır, kemik dansitometri aralığı kişiye göre karar verilir.