Hangi yaş, hangi kitap?

Çocuğunuzla kitap okumak için hiç bir zaman erken değildir
Doğduğu andan itibaren, hatta belki çok daha öncesinden başlayarak, her gün düzenli kitap okumak; çocuğunuzun temel becerilerinin gelişmesine destek olan, ebeveyn-çocuk arasındaki bağı da güçlendiren olmazsa olmaz günlük aktivitelerden biridir. Özellikle beyin gelişiminin en hızlı olduğu ilk 5 yıl çocuğunuzun günlük rutinlerinin içerisine birlikte okuma saatlerini eklemenin günümüzde kanıtlanmış bir çok yararı bulunmaktadır. Kelimeleri tanıma, yaşadığı dünyayı ve çevresini keşfetme, akıcı konuşma, ileriki dönemlerde okumaya karşı ilgi, dinleme becerisinin gelişmesi vb. katkılarının yanı sıra; yapılan araştırmalar anaokulu dönemine kadar kitap okunmuş bir çocuğun bildiği kelime sayısının diğer çocuklara oranla fazla olduğunu ve bunun gelecekte çocuğun akademik başarısını olumlu yönde etkileyeceğini göstermektedir.

İlk 5 yıl içinde çocuğunuzun gelişimini destekleyecek uygun kitabı seçmek ve bu kitapları günlük okuma rutini içinde çocuğunuzun yaşına uygun şekilde okumak, bire bir paylaştığınız bu zamanı daha nitelikli hale getirecektir.

Gelişimine göre okuma rutini

0-6 ay: Bu dönemde bebeğiniz henüz kelimeleri anlayamasa da sesinizi tanır; ritim, tonlama ve bazı efektleri ayırt edebilir. Bu nedenle, anne-babanın bebeğine okuyacağı kitap ona ninni gibi gelecektir ve bebeği sakinleştirecektir. Bebeğiniz ile paylaşacağınız okuma saati için seçeceğiniz kitap erken dönemde çok önem taşımamaktadır. Hatta ve hatta roman, gazete ya da makale gibi yazıları da gönül rahatlığı ile okuma zamanınızın içine dahil edebilirsiniz. Ancak ilerleyen dönemlerde gerek bebeğinizin görüş yeteneğinin gelişmesi gerekse kelimelere karşı ilgisinin artması ile parlak ya da zıt renklerin kullanıldığı kitapları seçmeniz bebeğinizin kitabı algılamasını kolaylaştırırken ilgisini de arttırır.

6-12 ay: Çevresini tanıma iç güdüsüne dişlerinin de çıkmaya başlaması eklenince bebeğiniz eline aldığı neredeyse tüm nesneleri ağzına götürmeye başlar. Bu nedenle, bu aylarda seçeceğiniz kitapların kalın ve dayanıklı sayfalar ya da bez kitaplar olması daha uygun ve kullanışlı olacaktır.

1-2 yaş: Bebeğiniz ay ve ay resimli kitapları keşfetmeye başlayacaktır. Dil gelişiminin de hızla geliştiği bu dönemde kendini tekrar eden tekerlemelerin ve tahmin edilebilir kurguların olduğu kitaplar tercih edilmelidir. Bu dönemde artık interaktif kitap okumaya da başlanabilir. Çocuğunuza sayfalarda bulunan resimlere dair sorular sorabilirsiniz. Örneğin; arabayı gördün mü? gibi.. Bunun yanında yavaş yavaş çocuğunuz bir kitabı favori olarak belirleyebilir ve sizden bu kitabı 5-10 ya da belki 60 kez okumanızı isteyebilir. Bu ebeveyn için zaman zaman sıkıcı olsa da çocuğunuzu çok mutlu edecektir.

2-3 yaş: Artık bebeklikten çıkan ve özgürlüğünü ilan etmiş küçüğünüz hareketlenmeye de başlamıştır. Çoğu zaman bir kitabı sonuna kadar eskisi gibi oturarak ve kımıldamadan dinlemeyebilir. Bu dönemde bu çok normal bir davranıştır. Yine de kitap okumaya devam etmek gerekir. Çocuk eğer etrafta dolanarak ya da yerde yuvarlanarak dahi olsa kitabı takip edebiliyorsa oturması gerçekten gerekmeyebilir. Burada dikkat edilecek konu çocuğun bu hal ve davranışlarına uygun kitap seçimidir. Özellikle hareket komutlu kitaplar, hareketli çocukların en keyif aldığı kitaplardır. Yine bu dönemlerde çocuklar kendileri ile ilgili kitaplara ilgi göstermeye başlarlar. Eğer kitaptaki kahramanın adını çocuğunuzun adı ile değiştirerek okursanız, ilgisini çekmeyi başarabilirsiniz.

3-4 yaş: Ayrıntıların çocukların hayatına girmeye başladığı bu dönemde kitaplardaki yazılı kısımdan daha ilgi çekici olabilir sayfalardaki resimler. Okuma sırasında ara ara sayfalarda yer alan ayrıntıları bulmaya yönlendirmek çocuğu bir sonraki sayfa için heyecanlandıracaktır. Ayrıca aidiyet ve sorumluluk duyguları kendini göstermeye başladığından her zaman gittiğiniz kitapçıya ya da çocuk kütüphanesine üyelik kartı çıkarmak da çocuğunuzun kitaplarla daha samimi ve ciddi bir ilişki içine girmesine yardımcı olur.

4-5 yaş: Anne babalar için birçok konuda çocuk kitaplarından yardım alma dönemi bu yaşlarda başlar. Hayata dair olayların çocuklara anlatılması ya da çocukların bu konularda hissettiklerini keşfetmek için kitaplar vazgeçilmez bir araçtır. Yeni kardeş, okula başlama, taşınma, arkadaşlık kurma vb. konularda çocuğunuz; tanımlamakta zorlandığı duygularını keşfederek, bu konuda yalnız olmadığını anlayacaktır. Yine bu dönemde doğaya da ilgi artmaya başlar. Doğduğu andan bu zamana düzenli kitap okuduğunuz çocuğunuz artık kendi zevkine ve ilgisine göre kitap seçebilecek seviyeye gelmiştir.

Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun kitap okumak aranızdaki bağı kuvvetlendirici ve birbirinizi keşfetmenizi sağlayan en önemli aktivitelerden biridir. Bu nedenle, ebeveyn bu aktiviteyi görev olarak görüp ”çocuğa kitap okumak” olarak tanımlamak yerine, çocuğu ile bire bir vakit geçirme fırsatı olarak görüp ”çocuğumla kitap okumak” olarak nitelendirirse iki tarafta çok keyif alacaktır. Çünkü biz yetişkinlerin de çocuk kitaplarından öğreneceği birçok şey olabilir.

İlgili Yazılar

• 

  Novakid: Geleceğin meslekleri İngilizce’nin yardımıyla daha erişilebilir hale gelebilir
  Novakid: Geleceğin meslekleri İngilizce’nin yardımıyla daha erişilebilir hale gelebilir
• 

  30 dakikayı aşan nöbetler beyinde hasarlanmaya neden olabilir
  30 dakikayı aşan nöbetler beyinde hasarlanmaya neden olabilir
• 

  Diş eti hastalıkları hamile kalmaya engel olabilir!
  Diş eti hastalıkları hamile kalmaya engel olabilir!
•