HAMİLEYKEN KENDİNİZİ SUÇLU MU HİSSEDİYORSUNUZ?

Mutlu, heyecanlı, biraz korkulu..: Ama suçluluk? Hamile kaldığınız andan itibaren yakanıza yapışmış olan bu suçluluk hissi, belki de hissedeceğinizi tahmin ettiğiniz son şeydi. Fakat hemen endişelenmeyin. Birçok kadın hamileliğinin bir döneminde bu suçluluğa kapılır.

Bursa’dan 34 yaşındaki okurumuz Melis Denizel’in satırlarına kulak verelim.
“Eşimle uzunca bir süredir çocuk sahibi olmak istiyorduk ve tam umudumuzu yitirmeye başladığımız anda bu hayalimize ulaştığımızı öğrendik. Ama ben bu habere sevinip havalara uçmak yerine hamile olduğumu bilmeden içtiğim şarapları düşünerek bebeğime zarar verdiğim endişesiyle hayatı kendime zehir etmeye başladım. Sonucu pozitif olan bir test daha yaptıktan sonra, kadın doğum doktorumdan bir randevu aldım. Daha ultrasona girdiğim ilk andan beri gözyaşlarına boğularak ona endişelerimi itiraf ettim. Doktorum gülerek birçok sağlıklı bebeğin ilk başlarda bu gibi durumlara maruz kaldığını ve önemli olanın bundan sonra alkolden uzak durmak ve mümkün olduğunca sağlıklı bir yaşam tarzına alışmak olduğunu, hamileliğimin her dakikasının keyfini çıkarmamı söyledi.”

SUÇLULUK DUYGUSU YAŞAMANIZ NORMAL
Hamileliğin dokuz ayı boyunca neşe ve sağlıkla parlayan ve bebeğinin doğumunu olumlu düşüncelerle bekleyen bir anne adayı imgesi birçoğumuzun hayali olsa bile gerçekler biraz daha farklı olabilir.
Hamilelik kadının sahip olduğu tüm kaynakları harekete geçirir. O yüzden de etkilerini her boyutuyla bedenimizin her tarafında ve zihnimizde hissetmemiz normaldir. Çok az kadın hamileliği boyunca kendini iyi bir anne olmaya her yönden hazır hisseder. Bunun ötesinde her şeyi mükemmel olarak yapmadığımızda kötü bir anne adayı olduğumuzu düşünmeye çok eğilimliyizdir.
Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda hamileliğin bir döneminde suçluluğun ortaya çıkması şaşırtıcı değildir. Elbette ki herkes hamileliği keyifli ve olumlu yaşamak ister ama bunun karanlık bir yüzü olması da bazen kaçınılmazdır.

DUYGULARINIZI SAKLAMAYIN
Buna rağmen, bu olumsuz duyguları ne kadar saklamaya ve bastırmaya çalışırsak, o kadar rahatsız edici boyutlar alacaklarını da unutmamak gerekir. Uzmanlar hamileliğin kadını duygusal olarak daha zayıf ve incinebilir kıldığı görüşünde birleşir. Bu dönem hormonların duygusal karmaşalara yol açacak biçimde dengesizleştiği ergenlik dönemine benzetilebilir. Suçluluk çoğunlukla geri dönüşü olmayacak ve eşlerin her ikisine de zarar verecek bir hata yapma korkusundan kaynaklanır.
Taze anne Selen Mercan (27) bebeği dünyaya geldikten birkaç hafta sonra suçluluk hissini hissetmeye başladığını belirtiyor. “Doğum iznine çıkmak ve bebeğim doğduktan sonra uzun süre işe dönmemek, öbür yandan da işe döndüğümde onu annemle bırakmış olmaktan dolayı suçluluk hissettim. Benzer suçluluğu her gün işe giden eşimin hissetmemesine şaşırıyordum.”
Kadınlar suçluluk duygusuna hamile olsunlar olmasınlar, erkeklerden daha meyillidir. İlk hamileliğinizse ilk defa ilginizi herkesten çekip sadece kendinize yönelttiğiniz için, ilk hamileliğiniz değilse de eşiniz, diğer çocuklar ve işiniz üzerine çok odaklandığınızdan kendinize yeterince dikkat edemediğinizi düşünerek suçluluk duyabilirsiniz.
Eşinizle, bedeninizle, cinsel isteklerinizle, işinizle, bebeğinizle, ailenizle veya diğer çocuklarınızla ilgili olumsuz duygular içinde olduğunuz için de suçluluk duymanız olasıdır. Olumsuz olmamak için kendinizi zorladığınız her an suçluluğa daha çok saplanırsınız.

SUÇLULUĞUN NEDENİ: ENDİŞE
Bu sorunların altında yatan temel duygu, özellikle de eşle ilgili duygular söz konusuysa, suçluluktan ziyade endişe olabilir. Birçok hamile kadının bir bebeğin getireceği yeni durumlarla ilgili kaygıları vardır ve geleceğe dair duyulan bu kaygılar, çoğunlukla eşe karşı olumsuz duygular biçiminde ortaya çıkar.
Bu yüzden eşinizle birbirinizin duygularını keşfetmek ve anlamak için konuşmanız önemlidir. Her ikinizin de sizi endişelendiren konuları, birbirinize açması gerekir. Ama bunu yaparken doğru iletişim biçimini seçmemek sorunların daha da büyümesine yol açabilir. Bu yönde bir öngörünüz varsa, çift veya aile terapisinden yahut ilişki danışmanlığından faydalanmaktan çekinmeyin. Profesyonel olmayan yardımın da çok faydası olabilir. Bu süreçlerden geçmiş arkadaşlarınız ve ailenizle konuşun. Anne ve babanıza, siz doğduğunuzda birbirlerine karşı duygularının ne yönde değiştiğini ve bununla başa çıkmak için ne yaptıklarını sorun.

DUYGULARINIZ HAKKINDA KONUŞUN
Uzmanlar duygular, umutlar, korkular ve endişeler hakkında konuşmanın suçluluk duygusuyla başa çıkmak için en etkili yollardan bir olduğu görüşünde birleşiyor, suçluluk yaratan durumlar hakkında konuşmak birçok zaman suçluluk duymamız için yeterli sebep olmadığını da fark etmemize yol açıyor. Çoğunlukla ortada bir sorun yokken bunu hayali olarak yaratırız. Bu yüzden de hem olumlu hem olumsuz duyguları partnerinizle paylaşmanız büyük önem taşıyor.
Eşiniz için çok da önemli olmayan bir şey yüzünden suçluluk duyuyor olabilirsiniz. Durum eşiniz için de sorun teşkil ediyorsa, bunu doğrudan konuşmak ve olumsuz duyguları rasyonel ve sakin bir biçimde tartışmak, her ikinizi de mutlu edecek bir sonuca götürmek için çok etkili olabilir.

Uzmanlarımız Sorularınızı Cevaplıyor

S: Son sekiz aydır çok huysuz bir insana dönüştüm. Bebeğimin gelişini beklemenin hayatımın en güzel deneyimi olması gerekirken aileme ve eşime çatıp durduğum için kendimi çok kötü hissediyorum.
C: Böyle bir zamanda olumsuz duygulara sahip olmak utanılacak bir şey değildir. İdeal annelik bir efsaneden ibarettir. Gerçek yaşam iyi ve kötünün bir karışımıdır. ‘Huysuzluğunuz’, hayatınızın bundan sonra ebediyen değişeceğine dair taşıdığınız endişelerin bir yansıması olabilir. Korkularınız hakkında konuşmayı deneyin ve bu zor duyguları paylaştıktan sonra hamileliğinizden daha çok keyif alacağınızdan emin olun.

S: En yakın arkadaşım tüm tedavilere rağmen kesinlikle bebek sahibi olamıyor. Üç ay önce hap kullanmayı bıraktım ve şimdi hamile olduğumu öğrendim. Bunu duyduğunda, benim için sevineceğinden emin olmama karşın bu kadar kolay hamile kalabildiğim için kendimi suçlu hissediyorum.
C: Ona onun için ne kadar üzgün olduğunuzu söyleyin ama kendinizi de, onu da suçluluğunuzla tüketmeyin. Talihiniz sizi mutlu etsin ve ona da sizin sevincinizi ve gelecek umudunuzu paylaşma şansı verin.

S: Eşim bebek sahibi olmak için birkaç yıl daha beklemememiz gerektiğini düşünüyordu ama 34 yaşıma geldiğimde biraz paniklemeye başlayıp ondan gizli haplarımı almamaya başladım. Şimdi ise altı aylık hamileyim ve eşimi istemediği bir duruma soktuğumu düşünerek çok suçluluk duyuyorum.
C: Bebek sahibi olmak bir çiftin ortak kararı olmalıdır. Eşinizi bu duruma zorladığınızı düşünüyorsanız, kendinizi yalnız hissediyor olabilirsiniz. Bu, daha sonrasında bebek için daha çok sevgi ve desteğe ihtiyacınız olacağı zamanlarda sorun yaratabilir. Bu konuyu onunla konuşmak ve tam olarak ne hissettiğini öğrenmek hayati önem taşıyor. Belki de ipleri elinize alarak verdiğiniz karar, onu hiç beklemediği biçimde mutlu etmiş olabilir.

S: Şimdi bebek bekliyor olmaktan çok mutluluk duysam da, hamile olduğumu ilk öğrendiğim zaman ne kadar kötü bir tepki verdiğimi düşünerek suçluluk duymaktan kendimi alıkoyamıyorum.
C: Suçlu hissetmekten vazgeçin. Beklemediğiniz bir durum karşısında kötü bir tepki vermek gayet normaldir. Önemli olan bu durumun şu anda sizi mutlu ediyor olması. Utanılacak bir şey olmadığını kabul ederseniz -ki yok- bu bebek için en iyisini yapmış olacaksınız.

S: Bebeğim altı aylık ve işe dönmediğim için kendimi suçlu hissediyorum. Özellikle de bu durum para konusunda kocama bağımlı olmak anlamına geldiği için.
C: Sizin için neyin önemli olduğuna karar vermelisiniz. Bir numaralı önceliğiniz yaşamının ilk yıllarında bebeğinizle beraber olmaksa bunu yapın ve bundan suçluluk duymayın. Eşinizle konuşarak, çalışmamanızı nasıl karşıladığını ve bunun sizin için ne anlama geldiğini anlatın- hiç beklemediğiniz biçimde mutlu olabilir-.

S: Doğum sonrası iznimden sonra işime dönmek üzereyim ve tekrar işimin başında olacağımı düşündükçe duyduğum heyecan yüzünden kendimi çok suçlu hissediyorum. Özellikle de bu bebeğimi bakıcıya bırakmak anlamına geldiği için.
C: Çocuğunuzun bakımı sağlanıyorsa ve siz de halinizden mutluysanız, neden suçluluk duyasınız ki? Bakıcıyla büyümüş birçok çocuğun ne kadar sağlıklı ve mutlu yetiştiğini bir hatırlayın ve kariyerinize bıraktığınız yerden devam etmek konusunda suçluluk duymayın. Eninde sonunda mutlu ve tatmin olmuş bir anne herkes için kendini evde tuzağa düşürülmüş hisseden, kariyeri için endişelenen, para konusunda kaygılar yaşayan ve sıkıntılı bir anneden çok daha iyidir.

Suçluluğa Son
Olumsuz duyguların yaşamımızda olumlu duygular kadar önemli olduğunu unutmayın.
Ne hissettiğinize ilişkin olarak eşinizle konuşun. Bunları ne kadar ifade ederseniz, olumsuzluklar o kadar azalacak ve suçluluk duygunuz sönecektir.
Siz veya eşiniz bu duygularla yeterince iyi başa çıkamadığınıza dair bir fikre sahipseniz, iyi bir danışmana başvurarak bu olumsuz duygulara ilişkin yardım alın.
Kaygılarla başa çıkmayı öğrenin. Bunun bir yolu sizi rahatsız eden bir olay hakkında düşünmek ve daha sonra olaydan 15 dakika sonrasını, her şeyin düzeldiği zamana odaklanmaktır. Korkunuz azalana kadar bu düşünceleri tekrarlayın.
Yeterince uyuduğunuzdan, iyi beslendiğinizden ve dinlenecek vakit bulduğunuzdan emin olun.